Verbum

уперамешку, ✂ і упярэмешку, прысл. (разм.).

У перамяшаным выглядзе, у беспарадку.

• Ёлкі раслі ў. з лісцёвымі дрэвамі.

уперці, ✂; зак.

1. З цяжкасцю ўпхнуць, уціснуць у што-н. (разм.).

   • У. рэчы ў чамадан.

2. Унесці (што-н. цяжкае, грувасткае; разм.).

   • У. мяшок з бульбай у сенцы.

3. Шчыльна прыціснуць да чаго-н.

   • У. жэрдку ў сцяну.
   • У. рукі ў бокі.

4. перан. Навязаць каму-н., прымусіць насільна ўзяць што-н. (разм.).

   • У. бракаваны прыёмнік.

5. перан. Патраціць, выдаткаваць (сродкі, грошы; разм.).

   • У. сто рублёў.

|| незак. упіраць, ✂.

|| наз. упор, ✂.

уперціся, ✂; зак.

1. Уперці канец якога-н. прадмета для апоры, супраціўлення, адштурхвання.

   • У. рукамі ў сцяну.
   • У. вяслом у дно.

2. У час руху наткнуцца на каго-, што-н., выявіць якую-н. перашкоду.

   • Мы ехалі, ехалі і ўпёрліся ў плот.
   • Справа ўпёрлася ў непрадбачную цяжкасць (перан.).

3. Упарта не згадзіцца з чым-н., на што-н.; занаравіцца (пра жывёл).

   • Упёрся на сваім.
   • Конь упёрся і ні з месца.

4. З цяжкасцю або без дазволу ўвайсці куды-н.; улезці ў што-н. (разм.).

   • Упёрся ў хату з бруднымі нагамі.
   • Уперліся ў багну.

|| незак. упірацца, ✂.

|| наз. упор, ✂.

упершыню, прысл.

Першы раз.

• У. такое бачу.

упікі, ✂.

Папрокі, абвінавачанні, выказаныя каму-н.

упікнуць, ✂; зак.

Папракнуць, зрабіць каму-н. папрок.

• У. за няўважлівасць.

|| незак. упікаць, ✂.

упільнаваць, ✂; зак.

1. Наглядаючы, пільнуючы, усцерагчы ад каго-, чаго-н.

   • Не ўпільнаваў рэчаў.
   • Не ўпільнавалі дзяцей ад шкоднага ўздзеяння (перан.).

2. Усачыць, не ўпусціць з-пад увагі.

   • Я не ўпільнавала, калі яны прыехалі.

|| незак. упільноўваць, ✂.

упісацца, ✂; зак.

1. Запісацца куды-н.

   • У. ў спіс.

2. Умясціцца на якой-н. прасторы, у межах чаго-н. (разм.).

   • Сілуэт звера ўпісаўся ў здымак.

3. Гарманічна спалучыцца з акаляючым асяроддзем.

   • Новы дом упісаўся ў ансамбль вуліцы.

|| незак. упісвацца, ✂.

упісаць, ✂; зак.

1. Напісаць, унесці куды-н., напр. у спіс.

   • У. прапушчаныя словы.
   • У. даўжнікоў у запісную кніжку.
   • У. новую старонку ў гісторыю (перан., высок.).

2. У матэматыцы: начарціць адну фігуру ўнутры другой з захаваннем пэўных умоў.

   • У. трохвугольнік у акружнасць.

3. З апетытам з’есці (разм.).

   • У. булку.

|| незак. упісваць, ✂.

упіхнуцца, ✂; зак. (разм.).

Тое, што і упхнуцца.

|| незак. упіхацца, ✂ і упіхвацца, ✂.