Verbum

улавіць, ✂; зак.

1. Схапіць, злавіць каго-, што-н. (разм.).

   • У каня.

2. Выявіць і прыняць, зарэгістраваць прыборамі.

   • У. радыёхвалю.

3. перан. Успрыняць (органамі пачуццяў), заўважыць.

   • У шолах лесу.
   • У. насмешку ў словах.
   • У. сэнс выказвання.

4. Тое, што і улучыць (у 1 знач.).

   • У зручны момант.

|| незак. улоўліваць, ✂.

|| наз. улоўліванне, ✂.

улагодзіцца, ✂; зак.

Супакоіцца.

• Мора ўлагодзілася.

|| незак. улагоджвацца, ✂.

улагодзіць, ✂; зак.

Дагаджаючы чым-н., задобрыць, супакоіць, суцешыць.

• У. дзіця падарункам.
• У. калег жартамі.

|| незак. улагоджваць, ✂.

|| наз. улагоджванне, ✂.

|| наз. улагоджанне, ✂.

улада, ✂, ж.

1. Права і магчымасць распараджацца кім-, чым-н., падпарадкоўваць сваёй волі.

   • Бацькоўская ў.
   • Перавысіць уладу.
   • Выпусціць каго-, што-н. з-пад сваёй улады.
   • Траціць уладу над сабой (губляць самакантроль).
   • Быць ва ўладзе або пад уладай каго-, чаго-н. (пад уздзеяннем, уплывам; кніжн.).
   • Пад уладай пачуццяў (перан.).

2. Палітычнае панаванне, дзяржаўнае кіраванне і яго органы.

   • Вярхоўная ў.
   • Выканаўчая ў.
   • Быць ва ўладзе.
   • Прыйсці да ўлады.

3. Асобы з урадавымі і адміністрацыйнымі паўнамоцтвамі.

   • Мясцовыя ўлады.
   • Ваша ўлада — рабіце, што хочаце, ваша справа.

уладальнік, ✂, м.

Той, хто ўладае чым-н.

• У. аўтамашыны.

|| ж. уладальніца, ✂.

|| прым. уладальніцкі, ✂.

уладалюб, ✂, м. (кніжн.).

Уладалюбівы чалавек.

уладалюбівы, ✂, н. (кніжн.).

Які любіць уладу, імкнецца ўладарыць.

|| наз. уладалюбства, ✂.

уладанне, ✂, н.

1. гл. уладаць.

2. Нерухомая маёмасць, зямельны ўчастак (таксама пра дзяржаўныя тэрыторыі).

   • Вялізныя ўладанні.
   • Каланіяльныя ўладанні.

уладар, ✂, м.

1. Той, хто валодае чым-н., гаспадар чаго-н.

   • У. маёнтка.

2. Той, хто карыстаецца неабмежаванай вярхоўнай уладай, каму ўсе падначальваюцца.

   • У. дзяржавы.
   • У. дум (перан.).

|| ж. уладарка, ✂.

уладарны, ✂.

1. Які валодае правам наследавання ўлады.

   • У. князь.

2. Схільны загадваць, падначальваць сабе; які выражае загад, здольны рабіць моцны ўплыў на каго-н.

   • У. характар.
   • У. голас.

3. перан. Неадольны, усемагутны.

   • У. наступ вясны.
   • Уладарная сіла натхнення.

|| наз. уладарнасць, ✂.