Verbum

улева, прысл.

У левы бок.

• Павярнуць у.

улегцы, прысл. (разм.).

Без паклажы, паражняком.

• Машына пайшла ў.

улегчы, ✂; зак. (разм.).

1. Поўнасцю аддацца якой-н. справе.

   • У. ў навуку.
   • У. габляваць.

2. перан., у што і з інф. Уцягнуцца ў што-н., набыць моцную схільнасць да чаго-н.

   • У. ў гарэлку.

3. Кінуцца наўздагон.

   • Сабака ўлёг за катом.

4. Пачаць заляцацца.

   • У. за дзяўчынай.

|| незак. улягаць, ✂.

улегчыся, ✂; зак.

1. Легчы (спаць ці адпачываць); змясціцца дзе-н. у ляжачым становішчы.

   • У. адпачываць.
   • Ты на гэтай канапцы не ўляжашся.

2. Змясціцца (пра прадметы).

   • Кнігі ўлегліся ў чамадан.

3. Асесці, апусціцца.

   • Улёгся пыл.
   • Сена ўляглося.

4. перан. Аслабець, сціхнуць, супакоіцца (разм.).

   • Бура ўлеглася.
   • Брэх сабак улёгся.
   • Хваляванне ўляглося.

5. Усталявацца, стаць.

   • Зіма добра ўлеглася.

|| незак. улягацца, ✂ і укладвацца, ✂.

улежацца, ✂ і уляжацца, ✂; зак.

1. Асесці, ушчыльніцца ад доўгага ляжання.

   • Снег улежаўся.

2. Пасля доўгага ляжання стаць гатовым для карыстання, далейшай апрацоўкі (пра садавіну, лён).

   • Яблыкі ўлежаліся ў саломе.
   • Лён улежаўся.

|| незак. улежвацца, ✂.

улежаць, ✂; зак.

Прабыць на якім-н. месцы лежачы.

• У. паўгадзіны не ўлежыш у такую спёку.

улежна, безас. у знач. вык.

Добра, утульна ляжыць.

• Хоць не ўежна, дык у. (хоць не дастаткова яды, затое можна спакойна паляжаць; прыказка).

улезці, ✂; зак.

1. Пранікнуць, забрацца ўнутр чаго-н.

   • У. ў кабіну.
   • У. ў аўтобус (увайсці; разм.).
   • У. ў кішэню (таксама перан. тайком; з мэтай украсці што-н.).
   • Карова ўлезла ў шкоду.

2. Умясціцца ўнутры чаго-н.

   • Нага не ўлезла ў бот.
   • Кнігі ўлезлі ў чамадан.

3. Умяшанне ў якую-н. справу (разм.).

   • У. ў размову.

◊

• Колькі ўлезе (разм.) — уволю, колькі хочаш.

|| незак. улазіць, ✂.

улетку, прысл.

Летам, у летні час.

• Добра ў. на палетку.