Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

уляга́цца гл. улегчыся.

уляга́ць гл. улегчы.

уляжа́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -жы́цца; зак.

Тое, што і улежацца.

Сена ўляжалася.

Грушы ўляжаліся.

уляжа́ць, уляжу́, уляжы́ш, уляжы́ць; уляжы́м, улежыце́, уляжа́ць; уляжы́; зак.

Тое, што і улежаць.

Хіба доўга ўляжыш на такім сонцы.

уля́пацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак. (разм.).

1. у што і чым. Абляпацца, вымазацца.

У. ў гліну або глінай.

2. у што і без дап. Трапіць у бяду, непрыемную справу.

У. ў гісторыю.

3. у каго (што). Закахацца.

У. ў хлопца.

уляпі́цца, уляплю́ся, уле́пішся, уле́піцца; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыляпіцца, прыліпнуць.

Фарба ўляпілася так, што не ададраць.

2. за каго-што. Учэпіста ўзяцца за каго-, што-н.

У. за поручні.

|| незак. уле́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

уляпі́ць, уляплю́, уле́піш, уле́піць; уле́плены; зак.

1. што ў што. Лепячы, уставіць.

У. мазаіку ў сцяну.

2. перан., што і каму. Моцна ўдарыць, выцяць каго-н. (разм.).

У. яму снежкай.

У. у вуха.

3. перан., што. Прычыніць, зрабіць што-н. (замяняе дзеясловы даць, паставіць і пад.; разм.).

У. вымову.

У. вучню двойку.

|| незак. уле́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

уляце́ць, улячу́, уляці́ш, уляці́ць; уляці́м, улеціце́, уляця́ць; уляці́; зак.

1. у што. З лёту, на ляту пранікнуць куды-н.

Ластаўка ўляцела ў сенцы.

2. у што. Вельмі хутка ўбегчы, уехаць куды-н. (разм.).

У. у хату.

3. у што. Упасці, уваліцца ў што-н. (разм.).

У. у яму.

У. у гразь.

4. безас., каму. Папасці за якую-н. правіннасць (разм.).

Яму ўляцела ад бацькоў.

|| незак. улята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.