нала́дзіцца, -ла́джуся, -ла́дзішся, -ла́дзіцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пайсці на лад; прыняць належны кірунак; устанавіцца.
Работа наладзілася.
Надвор’е наладзілася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць прыгодным (для работы, карыстання і пад.).
Станок наладзіўся.
3. Сабрацца, прыладзіцца рабіць што-н.
Н. слухаць радыё.
|| незак. нала́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
нала́дзіць, -ла́джу, -ла́дзіш, -ла́дзіць; -ла́джаны; зак., што.
1. Адрамантаваць, направіць што-н. папсаванае, паламанае.
Н. трактар.
2. Зрабіць, стварыць.
Н. друкарню.
3. Арганізаваць што-н., ажыццявіць якое-н. мерапрыемства.
Н. сустрэчу з выпускнікамі.
4. Прывесці ў парадак, уладкаваць.
Н. гаспадарку.
|| незак. нала́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. нала́дка, -і, ДМ -дцы (да 1 знач.; спец.) і нала́джванне, -я, н.
|| прым. нала́дачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
нала́дчык, -а, мн. -і, -аў, м.
Спецыяліст па наладцы машын, станкоў, механізмаў.
Працаваць наладчыкам.
|| ж. нала́дчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.
налажы́цца, -лажу́ся, -ло́жышся, -ло́жыцца; зак. (разм.).
Налаўчыцца рабіць што-н.
Не налажылася яна яшчэ да такой работы.
налажы́ць¹, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.
1. што. Палажыць зверху, паверх чаго-н; замацаваць што-н.
Н. зверху пліту.
Н. павязку.
Н. гіпс.
2. што. Зрабіць якую-н. памету, запіс, знак.
Н. рэзалюцыю.
3. што і чаго. Кладучы, напоўніць чым-н.
Н. воз сена.
4. што. Падвергнуць чаму-н., што абазначана назоўнікам; прызначыць што-н.
Н. штраф.
Н. спагнанне.
◊
Налажыць галавой (разм.) — прапасці, загінуць.
Налажыць лапу (руку) на што (разм.) — захапіць што-н., падпарадкаваць сабе.
|| незак. накла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. налажэ́нне, -я, н. (да 2 і 4 знач.).
налажы́ць², -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак., каго (разм.).
Скіраваць каго-н. на што-н., навучыць чаму-н.
Н. хлопца на добрае.
налама́ць, -ламлю́, -ло́міш, -ло́міць; -лама́ў, -ма́ла; -ламі́; -лама́ны; зак.
1. чаго. Зламаць нейкую колькасць чаго-н.; паламаць.
Н. галля.
Н. цацак.
2. што. Зламаць не да канца, надламаць.
Н. галінку.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго. Схіліць да чаго-н., угаварыць заняцца чым-н. (разм.).
Н. унука на сталярства.
◊
Наламаць руку на чым (разм.) — набыць вопыт у якой-н. справе.
|| незак. нало́мліваць, -аю, -аеш, -ае і нало́мваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).
налапата́ць, -лапачу́, -лапо́чаш, -лапо́ча; -лапачы́; зак., чаго (разм.).
Нагаварыць абы-чаго.
нала́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што (разм.).
Залатаць што-н.