Verbum

дар, -у, мн. дары́, -о́ў, м.

1. Тое, што даецца бясплатна; падарунак.

Прынесці што-н. у д.

2. Плён працы, якой-н. дзейнасці; тое, што дае прырода.

Дары прыроды.

3. Талент, здольнасць.

Д. пісьменніка.

○

Святыя дары — хлеб і віно для прычашчэння веруючых.

◊

Дар слова — здольнасць прыгожа гаварыць.

дарабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак., што.

1. Скончыць, завяршыць работу, давесці да патрэбнага ўзроўню.

Д. справы.

Д. праект забудовы.

2. Зрабіць дадаткова, прырабіць што-н. да чаго-н.

Д. ключ.

Д. ножку да стала.

|| незак. дарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. даро́бка, -і, ДМ -бцы, ж.

дарава́льны, -ая, -ае.

Такі, які можна дараваць.

Д. ўчынак.

дарава́нне, -я, н.

1. гл. дараваць.

2. мн. -і, -яў. Здольнасць, талент, а таксама асоба, якая валодае такімі талентамі.

Паэтычнае д.

Юныя дараванні.

дарава́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ру́ецца; зак. і незак.

Не залічыцца (не залічвацца) у віну.

Гэта вам ніколі не даруецца.

дарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.

1. што і за што. Зняць (знімаць) віну за што-н.

Усё можна д., толькі не хлусню.

Гэты промах мы можам яму д.

Вы мне даруйце за маю нетактоўнасць.

2. зак. Падарыць, узнагародзіць.

Д. зняволенаму волю.

Д. грамату.

3. зак., што, каму. Вызваліць ад якога-н. абавязацельства.

Д. доўг.

4. у знач. пабочн. сл. дару́й(це). Ужыв. пры звароце да каго-н. з просьбай прабачыць за што-н.

Даруйце, я затрымаўся.

◊

Дараваць жыццё — памілаваць асуджанага да пакарання смерцю.

|| зак. падарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е, -ру́й; -рава́ны (да 1 і 2 знач.).

|| наз. дарава́нне, -я, н. (да 1—3 знач.).

дарагаві́зна, -ы, ж.

Тое, што і дарагоўля.

Д. на прамтавары.

дарагі́, -а́я, -о́е; даражэ́йшы.

1. Які каштуе многа грошай, высока цэніцца; проціл. танны.

Дарагая мэбля.

Дорага (прысл.) каштуе.

2. перан. Які звязаны з вялікімі намаганнямі, ахвярамі.

Дарагая перамога.

3. перан. Такі, якім даражаць, якога шануюць.

Нам дарагая памяць герояў.

Дарагая тая хатка, дзе радзіла мяне матка (прыказка).

4. Ласкавы, мілы, любімы.

Д. друг.

Пішы часцей, дарагая сяброўка.

дараго́ўля, -і, ж.

Становішча, калі цэны на тавары надта высокія.

дара́дчы, -ая, -ае.

Звязаны з правам выказаць меркаванне, але не выносіць рашэнне.

Дэлегаты з правам дарадчага голасу.

Д. пакой.