Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

днець, дне́е; безас., незак.

Займацца на дзень; світаць.

На дварэ днела.

днём, прысл.

У дзённы час, удзень.

Д. ішла падрыхтоўка да спектакля.

Днём з агнём (не знайсці) (разм.) — пра што-н. далёка закінутае, схаванае.

днёўка, -і, ДМ -ёўцы, мн. -і, -ёвак, ж.

Адпачынак днём пасля начнога пераходу.

Спыніцца на днёўку.

дні́шча, -а, мн. -ы, дні́шч і -аў, н.

Дно бочкі або пласкадоннага судна.

Д. чоўна.

дно, дна, мн. дны, дноў, н.

1. Грунтавая паверхня пад вадой.

Д. возера.

Пайсці на дно.

2. Ніжняя частка паглыблення, катлавана, рова і пад.

Д. ямы.

3. Ніз пасудзіны, скрынкі, судна.

На самым дне бочкі.

4. перан. Глыбінная частка чаго-н.

На дне памяці.

5. перан. Асяроддзе дэкласаваных, заняпалых людзей.

Д. грамадства.

Да дна — да канца, цалкам і поўнасцю.

На дне душы — унутрана, употайкі, падсвядома.

|| памянш. дне́чка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 3 знач.) і до́нца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 3 знач.).

|| прым. до́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

дноачышча́льны, -ая, -ае.

Які служыць для ачысткі дна (у 1 знач.).

Дноачышчальныя работы.

днопаглы́бны, -ая, -ае.

Прызначаны для паглыблення дна (у 1 знач.).

Днопаглыбная машына.

днява́ліць, -лю, -ліш, -ліць; незак. (разм.).

Выконваць абавязкі днявальнага.

днява́льны, -ага, мн. -ыя, -ых, м.

Радавы салдат сутачнага нарада, які сочыць за падтрыманнем парадку і чысціні і наглядае за маёмасцю.

Выкананне абавязкаў днявальнага.

днява́ць, дню́ю, дню́еш, дню́е; дню́й; незак. (разм.).

Праводзіць дзень дзе-н. у сувязі з чым-н., рабіць днёўку.

Разведка днявала ў вёсцы.

Дняваць і начаваць — неадлучна праводзіць час дзе-н.