Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ахво́сце, -я, н., зб.

1. Адходы пры малацьбе; пазадкі (спец.).

2. Воўна, якая састрыгаецца з хваста, ног, галавы.

3. перан. Паслугачы, прыхільнікі каго-н.

Фашысцкае а.

ахво́та, -ы, ДМо́це, ж., да чаго або з інф.

Жаданне, імкненне задаволіць якія-н. свае патрэбы, імкненні, схільнасці, захапленні.

А. вучыцца.

Дзе няма ахвоты, там няма работы (прыказка). Мне спяваць а.

Ахвота бярэ (разм.) — ёсць жаданне да чаго-н.

Сагнаць ахвоту (разм.) — задаволіць жаданне, нацешыцца, здаволіцца чым-н.

ахво́тна, прысл.

З вялікім жаданнем.

А. зраблю.

ахво́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто мае жаданне заняцца чым-н., узяцца за якую-н. справу.

2. да каго-чаго, на што або з інф. Той, хто схільны да чаго-н., аматар чаго-н. (разм.).

А. пагаварыць.

3. на што. Той, хто хоча атрымаць, набыць што-н. (разм.).

На кнігу знайшлося многа ахвотнікаў.

|| ж. ахво́тніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

ахво́тны, -ая, -ае (разм.).

1. Які мае ахвоту да чаго-н. (у 1 знач.), схільны да чаго-н.

2. Падатлівы, згаворлівы, руплівы, старанны.

Да танцаў ён а.

ахво́чы, -ая, -ае (разм.).

1. Ласы на што-н.

А. на салодкае.

2. Руплівы, старанны.

ахвя́ра, -ы, мн. -ы, -вя́р, ж.

1. Прадмет або жывая істота, прынесеныя ў дар бажаству паводле абрадаў некаторых рэлігій.

2. Добраахвотная ўступка, адмаўленне на карысць каго-, чаго-н.

Навука патрабуе ахвяр.

3. Пра таго, хто пацярпеў або загінуў ад чаго-н.

А. вайны.

|| прым. ахвя́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

ахвярава́льнік, -а, мн. -і, -аў, м. (уст.).

Той, хто ахвяруе што-н. (у 1 знач.).

|| ж. ахвярава́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

ахвярава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.

1. каго-што. Прынесці (прыносіць) у дар, бязвыплатна зрабіць (рабіць) уклады куды-н.

А. грошы.

2. кім-чым. Не пашкадаваць (не шкадаваць) каго-, чаго-н., адмовіцца (адмаўляцца) ад каго-, чаго-н.

А. здароўем.

А. ферзя.

|| незак. таксама ахвяро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ахвярава́нне, -я, н. (да 1 знач.).

ахвярапрынашэ́нне, -я, н.

1. Абрад прынясення ахвяры бажаству.

2. Тое, што прыносіцца ў ахвяру.