Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

набру́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак.

Напэцкаць, насмеціць, нанесці бруду.

на́брыдзь, -і, ж., зб. (разм., пагард.).

Зброд, навалач (у 2 знач.).

набрыня́лы, -ая, -ае.

1. Які ад вільгаці разбух, набрак, набрыняў.

2. Гатовы распусціцца (пра пупышкі на дрэвах).

Набрынялыя пупышкі.

набрыня́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ня́е; зак.

1. Павялічыцца ў аб’ёме, набраўшыся вадкасці, вільгаці.

Дзверы набрынялі.

Зямля набрыняла.

2. Быць гатовым распусціцца (пра пупышкі на дрэвах).

Пупышкі на вярбе ўжо набрынялі.

3. Апухнуць, ацячы.

Ногі набрынялі.

набрысці́, -брыду́, -брыдзе́ш, -брыдзе́; -брыдзём, -брыдзяце́, -брыду́ць; -бры́ў, -брыла́, -ло́; -брыдзі; зак.

1. на каго-што і без дап. Ідучы, выпадкова на каго-, што-н. наткнуцца, натрапіць, убачыць каго-, што-н.

Н. на леснічоўку.

2. безас. Прыйсці ў нейкай колькасці (разм.).

Набрыло нямала разявак.

набудава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., чаго.

Пабудаваць у вялікай колькасці.

Н. спартыўных пляцовак.

|| незак. набудо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

набурча́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; -чы́ся; зак. (разм.).

Уволю пабурчаць.

набурча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; зак., на каго-што (разм.).

Пабурчаць, насварыцца на каго-н.

набу́хаць, -аю, -аеш, -ае; зак., чаго (разм.).

Наліць больш, чым трэба, звыш меры.

Н. вады ў цэбар.

набу́хлы, -ая, -ае.

1. Які стаў гатовым да таго, каб распусціцца, прарасці.

Набухлыя пупышкі.

Набухлае насенне.

2. Які павялічыўся ў аб’ёме ад вільгаці.

3. Які павялічыўся ад прыліву крыві, малака.

Набухлыя вены.