Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

даўгахва́левы, -ая, -ае.

Які працуе на доўгіх хвалях, прымае доўгія хвалі.

Даўгахвалевая радыёстанцыя.

даўгача́сны, -ая, -ае.

Тое, што і доўгачасовы.

Даўгачасная адсутнасць.

Даўгачасная абарона.

Даўгачасны агнявы пункт — моцнае абароннае збудаванне, прызначанае для вядзення агню з гармат, кулямётаў і інш.

|| наз. даўгача́снасць, -і, ж.

даўгі́, -а́я, -о́е.

Тое, што і доўгі.

даўгуне́ц, -нцу́, м.

Гатунак ільну з доўгім валакном.

даўжні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Той, хто ўзяў у доўг, пазычыў у каго-н.

Жыве нядрэнна сам і мае многіх даўжнікоў.

|| ж. даўжні́ца, -ы, мн. -ы, -ніц.

даўжыня́, -і́, мн. даўжы́ні, даўжы́нь, ж.

1. Працягласць лініі, плоскасці, цела паміж двума крайнімі іх пунктамі.

Змераць даўжыню стала.

Меры даўжыні.

Д. вуліцы.

Д. ракі.

2. Працягласць у часе.

Д. рабочага дня.

даўжэ́зны, -ая, -ае (разм.).

Вельмі доўгі.

Прайшлі д. шлях.

Д. дзень, як цэлы год.

даўжэ́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -жэ́е; незак.

Станавіцца больш доўгім.

Пад вечар цені даўжэюць.

Вясной дні даўжэюць.

|| зак. падаўжэ́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -жэ́е.

да́ўкі, -ая, -ае.

Які перасядае ў горле, выклікае аскому.

Даўкія грушы.

|| наз. да́ўкасць, -і, ж.

да́ўнасць, -і, ж.

1. Аддаленасць у часе якой-н. падзеі.

Справа гэта мае вялікую д.

2. Працягласць існавання чаго-н.

Д. нашага сяброўства.

3. Тэрмін, на працягу якога могуць быць заяўлены якія-н. патрабаванні або пасля якога набываецца або траціцца якое-н. права (спец.).

Іскавая д.

Тэрмін даўнасці мінуў.