Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

уганя́ць гл. увагнаць.

уга́р, -у, м. (спец.).

1. гл. угарэць.

2. мн. -ы, -аў. Адходы пры апрацоўцы валакна, пражы і пад., прыгодныя для новай перапрацоўкі.

|| прым. уга́рны, -ая, -ае.

Угарная пража.

угарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак.

1. што і чаго. Аддзяліць агароджай у сваю карысць.

У. пожні.

2. што. Акружыць агароджай.

У. двор.

угарну́ць, угарну́, уго́рнеш, уго́рне; угарні́; уго́рнуты; зак., каго-што ў што.

1. Горнучы, перамясціць куды-н.

У. жару ў печ.

2. Ухутаць у што-н., закрыўшы з усіх бакоў; увярцець, укруціць.

У. рэчы ў паперу.

У. дзіця ў коўдру.

|| незак. уго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. уго́ртванне, -я, н.

угару́ і уго́ру, прысл. (разм.).

Увышыню, уверх.

Шар падняўся ў.

Дубы ўзнімаюць у. свае цяжкія кроны.

Ісці ўгару (разм.) —

1) атрымаць павышэнне па службе;

2) паспяхова развівацца.

Лапкі ўгору (разм., жарт.) — не супраціўляцца.

угары́, прысл.

У вышыні (у паветры, у небе).

У. ціўкнуў верабей.

угарэ́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́цца; зак.

Пачаць добра гарэць, разгарацца.

Дровы ўгарэліся.

угарэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць, зак. (спец.).

Паменшаць пры гарэнні, плаўленні, тэхнічнай апрацоўцы.

|| незак. угара́ць, -а́е і уга́рваць, -ае.

|| наз. уга́р, -у, м.

угаці́ць, угачу́, угаці́ш, угаці́ць; угаці́м, угаціце́, угаця́ць; уга́чаны; зак., што ў што.

1. Выкарыстаць для гачэння, укласці ў гаць.

2. Зрасходаваць усё ці вялікую колькасць чаго-н. (разм.).

У. усё масла ў кацёл.

|| незак. уга́чваць, -аю, -аеш, -ае.