Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

дама́шні, -яя, -яе.

1. Які адносіцца да дома, сям’і, прызначаны для карыстання дома.

Д. тэлефон.

Д. халат.

2. Зроблены, прыгатаваны дома або прызначаны для выканання дома.

Д. хлеб.

Дамашняе заданне.

3. Сямейны, прыватны.

Дамашняе выхаванне.

4. Свойскі, не дзікі.

Дамашнія жывёлы.

5. у знач. наз. дама́шнія, -іх. Члены сям’і (разм.).

Нашы дамашнія.

да́мба, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

Гідратэхнічнае збудаванне ў выглядзе штучнага насыпу для засцярогі мясцовасці ад затаплення вадой або для агароджвання вадасховішчаў.

Загараджальная д.

|| прым. да́мбавы, -ая, -ае.

даме́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Частка рэсурсаў сеткі Інтэрнэт, якая кіруецца адным серверам.

2. Частка сімвальнага прадстаўлення адраса сайта, аддзеленая кропкай.

|| прым. даме́нны, -ая, -ае.

даме́шак, -шку, мн. -шкі, -шкаў, м.

Тое, што і дамешка.

|| прым. даме́шкавы, -ая, -ае.

даме́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -шкі, -шак, ж.

Тое, што прыбаўлена, прымешана да чаго-н.

Мука з дамешкай вотруб’я.

|| прым. даме́шкавы, -ая, -ае.

дамінава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; незак.

1. Мець перавагу, быць галоўным, асноўным.

У агульнай мелодыі дамінавалі гукі кларнета.

2. Узвышацца над акаляючай мясцовасцю.

Гара дамінавала над горадам.

|| наз. дамінава́нне, -я, н.

даміна́нта, -ы, ДМ -нце, мн. -ы, -на́нт і -аў, ж. (кніжн.).

Асноўная, найважнейшая ідэя, прыкмета або частка чаго-н.

|| прым. даміна́нтны, -ая, -ае.

дамініён, -а, мн. -ы, -аў, м. (уст.).

Самакіравальная дзяржава, якая ўваходзіць у склад Брытанскай імперыі і залежыць ад яе ў сваёй унутранай і знешняй палітыцы.

Д.

Новая Зеландыя.

Канадскі д.

даміно́¹, нескл., н.

Гульня, у якой трэба выкласці 28 пластмасавых або касцяных пласцінак, на якіх нанесены ачкі, а таксама самі пласцінкі.

Гуляць у д.

даміно́², нескл., н.

Маскарадны касцюм у выглядзе доўгага плашча з рукавамі і капюшонам, а таксама чалавек у такім касцюме.

Апрануты ў д.

Д. ў масцы.