Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

аза́рт, -у, М -рце, м.

Моцнае захапленне, заўзятасць, запал.

Працаваць з азартам.

Увайсці ў а.

аза́ртны, -ая, -ае.

Які робіць што-н. з азартам, гарачы; заўзяты; поўны захаплення.

А. чалавек.

Азартная гульня.

|| наз. аза́ртнасць, -і, ж.

азары́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́цца; зак., чым (высок.).

Ярка асвяціцца.

Лес азарыўся яркім сонцам.

2. перан. Ажывіцца, павесялець.

Твар чалавека азарыўся ўсмешкай.

3. перан. Нечакана праясніцца ад думкі, здагадкі (пра свядомасць, розум).

|| незак. азара́цца, -а́ецца.

|| наз. азарэ́нне, -я, н.

азары́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць; азо́раны; зак.

1. каго-што. Ярка асвяціць.

Маланка азарыла твар.

2. перан., каго (што). Нечакана праясніць што-н. каму-н., прыйсці ў галаву каму-н.

Раптам здагадка азарыла яго.

|| незак. азара́ць, -а́е.

|| наз. азарэ́нне, -я, н.

азарэ́нне, -я, н. (кніжн.).

1. гл. азарыцца, азарыць.

2. Раптоўнае, нечаканае праясненне свядомасці, разуменне чаго-н.

Нарэшце прыйшло а.

азбе́ст, -у, М -сце, м.

Валакністы белы мінерал, ужыв. як вогнетрывалы матэрыял.

|| прым. азбе́ставы, -ая, -ае.

а́збука, -і, ДМ -буцы, ж.

1. Сукупнасць літар якой-н. пісьменнасці, размешчаных у пэўным парадку; алфавіт.

Беларуская а.

2. Вучэбны дапаможнік для пачатковага навучання грамаце; буквар.

3. перан. Асноўныя, прасцейшыя палажэнні якой-н. навукі, справы; аснова чаго-н.

А. навукі.

Азбука Морзэ — сістэма ўмоўных знакаў для перадачы літар праз тэлеграф.

Нотная азбука — сістэма нотных знакаў для перадачы музычных гукаў.

|| прым. а́збучны, -ая, -ае.

А. парадак.

Азбучная ісціна — пра агульнавядомую, простую думку, ісціну.

азва́цца, азаву́ся, азаве́шся, азаве́цца; азавёмся, азавяце́ся, азаву́цца; азаві́ся; зак. (разм.).

Тое, што і абазвацца.

|| незак. азыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

азвярэ́лы, -ая, -ае.

Злы, шалёны, раз’юшаны.

Азвярэлыя ворагі.

|| наз. азвярэ́ласць, -і, ж.

азвярэ́нне гл. звярэць.