Verbum

напэ́цкаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак. (разм.).

1. Нарабіць бруду, запэцкаць што-н.

Н. на стале.

2. перан. Зрабіць дрэнна, нядбайна.

Н. у сшытку.

|| незак. напэ́цкваць, -аю, -аеш, -ае.

напява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. напець.

2. што і без дап. Ціха, напаўголасу пець.

Н. песню.

напярэ́дадні, прысл. і прыназ.

1. прысл. Непасрэдна перад якім-н. днём, перад якой-н. падзеяй.

Н. выпаў першы снег.

2. чаго, прыназ. з Р. Перад чым-н.

Сустрэцца н.

Новага года.

Н. выбараў.

напярэ́ймы, прысл. і прыназ. (разм.).

1. прысл. 3 мэтай перахапіць каго-, што-н., рухаючыся яму насустрач; наперарэз.

Бегчы н.

2. прыназ. з Д. Ужыв. для ўказання на асобу або прадмет, якім імкнуцца зайсці наперад, каб перахапіць іх.

Бегчы н. ўцекачу.

напя́цца, -пну́ся, -пне́шся, -пне́цца; -пнёмся, -пняце́ся, -пну́цца; -пя́ўся, -пя́лася; -пні́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць тугім, нацягнуцца.

Трос напяўся.

Мускулы напяліся.

2. Сабраўшы ўсе фізічныя сілы, напружыцца.

|| незак. напіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

напя́ць, -пну́, -пне́ш, -пне́; -пнём, -пняце́, -пну́ць; напя́ў, -пя́ла; -пні́; -пя́ты; зак., што.

1. Нацягнуўшы, зрабіць тугім або туга замацаваць.

Н. лейцы.

Н. струны на скрыпцы.

2. Надзець што-н., нацягнуць (разм.).

Н. боты.

|| незак. напіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. напіна́нне, -я, н. (да 1 знач.).

напячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; напёк, -пякла́, -кло́; -пячы́; -пе́чаны; зак.

1. чаго. Спячы нейкую колькасць.

Н. пірагоў.

2. што. Моцна нагрэць, перагрэць на сонцы, печы і пад. (разм.).

Н. ногі на пяску.

3. каго-што. Апячы крапівой; наджаліць (пра насякомых; разм.).

|| незак. напяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

напячы́ся, -пяку́ся, -пячэ́шся, -пячэ́цца; -пячо́мся, -печаце́ся, -пяку́цца; напёкся, -пякла́ся, -кло́ся; -пячы́ся; зак. (разм.).

Моцна нагрэцца, перагрэцца на сонцы, печы і пад.

Н. на пляжы.

пэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. у што, чым і без дап. Забруджвацца, пэцкаць сябе чым-н.

П. ў гразь.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца брудным.

Светлае адзенне хутка пэцкаецца.

3. Вельмі марудна рабіць што-н. (разм.).

Дакуль вы будзеце п. з гэтай справай?

|| зак. вы́пацкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.), апэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.), запэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.), спэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.), напэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 3 знач.; разм.) і упэ́цкацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.).

|| наз. пэ́цканне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).