Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

акружны́, -а́я, -о́е.

Які размешчаны вакол чаго-н.; абходны, кружны.

Акружная дарога.

акру́жына, -ы, ж.

Тое, што і акружнасць.

акружы́ць, акружу́, акру́жыш, акру́жыць; акру́жаны; зак.

1. каго-што. Размясціцца, стаць вакол каго-, чаго-н., утварыўшы круг або замкнёную лінію.

А. армію непрыяцеля.

А. участак прысадамі.

2. перан., каго-што і чым. Стварыць вакол каго-н. якія-н. умовы, устанавіць тыя ці іншыя адносіны.

А. бацькоў увагай і клопатамі.

3. каго-што і кім. Наблізіць да каго-н. якіх-н. асоб, стварыўшы з іх групу блізкіх людзей.

А. сябе аднадумцамі.

|| незак. акружа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. акружэ́нне, -я, н.

акру́тны, -ая, -ае.

1. Свавольны, жорсткі.

А. чалавек.

А. характар.

2. Безвыходны, цяжкі.

Трапіць у акрутнае становішча.

|| наз. акру́тнасць, -і, ж.

акруці́цца, акручу́ся, акру́цішся, акру́ціцца; зак. (разм.).

Тое, што і абкруціцца.

|| незак. акру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

акруці́ць, акручу́, акру́ціш, акру́ціць; акру́чаны; зак., каго-што.

Тое, што і абкруціць (у 1, 3 і 4 знач.).

|| незак. акру́чваць, -аю, -аеш, -ае.

акрыва́віцца, -ва́ўлюся, -ва́вішся, -ва́віцца; зак.

Вымазацца крывёю, стаць акрываўленым.

А. ў бойцы.

|| незак. акрыва́ўлівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

акрыва́віць, -ва́ўлю, -ва́віш, -ва́віць; -ва́ўлены; зак., каго-што.

Параніўшы, пусціць кроў; заліць, вымазаць крывёю.

А. твар.

|| незак. акрыва́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

акрыве́ць гл. крывець.

акры́ды, -аў.

У выразе: карміцца акрыдамі (кніжн. і іран.) — бедна харчавацца, галадаць [акрыды — від ядомай саранчы].