Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

раскласіфікава́ць гл. класіфікаваць.

раскла́сці, -кладу́, -кладзе́ш, -кладзе́; -кладзём, -кладзяце́, -кладу́ць; -кладзі́; -кла́дзены; зак., што.

1. Размясціць па розных месцах у пэўным парадку.

Р. тавары.

Р. яблыкі па кішэнях.

2. Палажыць, расправіўшы або разгарнуўшы.

Р. карту.

3. Размеркаваць паміж кім-н.

Р. растрачаную суму на траіх.

4. Склаўшы гаручы матэрыял, запаліць.

Р. вогнішча.

|| незак. расклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і раскла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расклада́нне, -я, і н., раскла́дванне, -я, н., раскла́д, -у, М -дзе, м. і раскла́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

раскла́сці², -кладу́, -кладзе́ш, -кладзе́; -кладзём, -кладзяце́, -кладу́ць; -кладзі́; -кла́дзены; зак., што.

Вылучыць састаўныя часткі ў чым-н.

Р. ваду на вадарод і кісларод.

|| незак. расклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расклада́нне, -я, н.

раскла́сціся¹, -кладу́ся, -кладзе́шся, -кладзе́цца; -кладзёмся, -кладзяце́ся, -кладу́цца; -кладзі́ся; зак.

1. Раскласці, размясціць свае рэчы, маёмасць (разм.).

Р. са сваімі кнігамі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыняць раскладзены выгляд.

Крэсла лёгка расклалася.

|| незак. расклада́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і раскла́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

раскла́сціся², 1 і 2 ас. не ўжыв., -кладзе́цца; зак.

Раздзяліцца на састаўныя часткі, элементы.

|| незак. расклада́цца, -а́ецца.

раскле́іцца, -кле́юся, -кле́ішся, -кле́іцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разысціся ў месцах склейкі.

Канверт расклеіўся.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Разладзіцца, расстроіцца (разм.).

Вяселле расклеілася.

3. перан. Занемагчы, стаць вялым, слабым, заняпасці духам (разм.).

Бабуля занемагла, зусім расклеілася на старасці год.

|| незак. раскле́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

раскле́іць, -кле́ю, -кле́іш, -кле́іць; -кле́ены; зак., што.

1. Разняць склееныя часткі чаго-н.

Р. канверт.

2. Наклеіць у многіх месцах.

Р. афішы.

|| незак. раскле́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. раскле́йванне, -я, н. і раскле́йка, -і, ДМ -йцы, ж.

расклёшыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак., што.

Расшырыць унізе пры кройцы.

Р. спадніцу.

|| незак. расклёшваць, -аю, -аеш, -ае.

расклінава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв.. -ну́ецца; зак.

Расшчапіцца ад увагнанага кліна.

|| незак. раскліно́ўвацца, -аецца.

расклінава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е: -ну́й; -нава́ны; зак., што.

1. Забіўшы клін. расшчапіць.

2. Выцягнуць, вырваць з чаго-н. забіты клін.

|| незак. раскліно́ўваць, -аю, -аеш, -ае.