Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

уздры́г, -у, м.

Сутаргавы рух ад моцнага пачуцця; дрыжанне.

уздрыгну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Уздрыгнуць, здрыгнуцца, задрыжаць.

У. ад нечаканага стуку.

Голас уздрыгнуўся ад хвалявання.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Скалануцца, страсянуцца, задрыжаць.

Ад павеву ветру галінкі ўздрыгнуліся.

уздрыгну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

1. Здрыгануцца, задрыжаць.

У. ад нечаканасці.

Голас уздрыгнуў.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і уздрыгнуцца (у 2 знач.).

Шыбы ўздрыгнулі.

|| незак. уздры́гваць, -аю, -аеш, -ае.

узду́мацца, -аецца; безас., зак., з інф.

Нечакана прыйсці ў галаву, захацецца.

Уздумалася з’ездзіць да знаёмага.

узду́маць, -аю, -аеш, -ае; зак.

1. з інф. Нечакана, раптам захацець ці вырашыць што-н. зрабіць.

Не ўздумайце ехаць без мяне!

2. каго-што і з дадан. Успомніць, прыпомніць (разм.).

Я ўздумала, што не прынесла яшчэ дроў у хату.

|| незак. узду́мваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.).

узды́м, -у, м.

1. гл. узняцца, узняць.

2. перан. Развіццё, рух наперад.

У. навукі.

3. перан. Натхненне, прыліў энергіі.

Творчы ў.

Працаваць з уздымам.

уздыма́цца гл. узняцца.

уздыма́ць гл. узняць.

узды́х, -у, мн. -і, -аў, м.

Працяглы ўдых, а за ім выдых.

Глыбокі ў.

Да апошняга ўздыху (да смерці).

уздыха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Рабіць уздыхі.

2. перан., па кім-чым. Сумаваць, тужыць.

У. па каханай.

|| аднакр. уздыхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (у 1 знач.).