Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

узго́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.

Невялікая горка, узвышэнне з пакатымі схіламі; пагорак.

Пясчаны ў.

|| памянш. узго́рачак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

узго́р’е, -я, мн. -і, -яў, н.

Невялікае ўзвышэнне, узгорак.

узго́ркаваты, -ая, -ае (разм.).

Тое, што і узгорысты.

|| наз. узго́ркаватасць, -і, ж.

узго́рысты, -ая, -ае.

Няроўны, з вялікай колькасцю ўзгоркаў.

У. рэльеф.

|| наз. узго́рыстасць, -і, ж.

узгрэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; -э́ты; зак., каго (што) (разм.).

Моцна вылаяць ці набіць за якую-н. правіннасць.

|| незак. узграва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

уздзе́йнічаць, -аю, -аеш, -ае; зак. і незак., на каго-што.

Аказаць (аказваць) уздзеянне, паўплываць (уплываць).

У. асабістым прыкладам.

уздзе́рці, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; -дзёр, -дзе́рла; -дзяры́; -дзёрты; зак., што.

Тое, што і узадраць.

|| незак. уздзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

уздзе́ць, -е́ну, -е́неш, -е́не; -е́нь; -е́ты; зак., што на каго-што.

1. Надзець, нацягнуць (адзенне, абутак і пад.).

У. боты на ногі.

2. Павесіць, начапіць, прымацаваць да чаго-н.

У. рукзак на плечы.

У. пятлю на крук.

3. Насадзіць на вастрыё, стрыжань, праколваючы, надзець на што-н.

У. кола на вось.

У. кавалак мяса на відэлец.

|| незак. уздзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

уздзе́янне, -я, мн. -і, -яў, н.

Дзеянне, накіраванае на каго-, што-н. з мэтай дабіцца чаго-н., паўплываць на каго-, што-н.

Быць пад уздзеяннем убачанага.

уздо́ўж, прыназ. з Р і прысл.

Тое, што і удоўж.