Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

індэкса́цыя

(ад індэкс)

1) абазначэнне ва ўказальніку, рэестры, спісе імён, назваў, адрасоў і г.д.;

2) сістэма літарных або лічбавых абазначэнняў — бібліятэчна-бібліяграфічная, паштовая і г.д.;

3) характарыстыка якога-н. дасягнутага ўзроўню, якая вызначаецца шляхам разліку велічынь, што супастаўляецца (напр. і. рэальных даходаў);

4) пераразлік велічыні грашовага змяшчэння ўкладаў, каштоўных папер у залежнасці ад узроўню інфляцыі;

5) мат. выкарыстанне лічбавага або літарнага ўказальніка, які стаіць часцей за ўсё ўнізе літары, што ўваходзіць у матэматычнае выражэнне;

6) метэар. сістэма лікавай характарыстыкі якога-н. прыроднага працэсу або стану.

індэмнітэ́т

(ням. Indemnität, ад лац. indemnitas, -atis = пакрыццё страт)

1) пакрыццё страт, кампенсацыя (звычайна ў міжнародным праве);

2) звальненне дэпутатаў ад адказнасці за парламенцкую дзейнасць (выступленні, галасаванне і інш.).

індэ́нтар

(ад англ. indent = пакідаць адбітак)

наканечнік, уцісканнем якога вымяраюць цвёрдасць матэрыялаў.

індэпендэ́нты

(англ. independents, ад н.-лац. independens, -ntis = незалежны)

прадстаўнікі рэлігійна-палітычнай групоўкі пурытан як аднаго з кірункаў пратэстантызму ў перыяд англійскай буржуазнай рэвалюцыі 17 ст.

індэтэрміні́зм

(ад ін- + дэтэрмінізм)

філасофская канцэпцыя, якая, у процілегласць дэтэрмінізму, адмаўляе ўсеагульную заканамернасць і прычынную залежнасць з’яў прыроды і грамадства і прызнае наяўнасць беспрычыннай выпадковасці.

ін’е́кцыя

(лац. iniectio = укідванне)

1) увядзенне лякарства ў тканкі і поласці арганізма шляхам упырсквання;

2) дадатковыя сродкі, якія ўліваюцца ў якую-н. сферу эканамічнага жыцця (інвестыцыі, урадавыя закупкі тавараў і паслуг, экспарт).

інерва́цыя

(ад ін- + нервы)

забяспечанасць якога-н. органа або тканкі нервовымі клеткамі і валокнамі.

іне́ртны

(лац. iners, -rtis)

1) які знаходзіцца ў стане спакою або руху, не падвяргаючыся ўздзеянню якой-н. знешняй сілы (напр. і-ая маса);

2) перан. вялы, бяздзейны, безыніцыятыўны (напр. і. чалавек).

іне́рцыя

(лац. inertia = нерухомасць, бяздзейнасць)

1) уласцівасць цела захоўваць стан спакою або раўнамернага прамалінейнага руху, пакуль якая-н. знешняя прычына не выведзе яго з гэтага стану;

2) перан. вяласць, бяздзейнасць, коснасць (напр. і. мыслення, і. быту).

інжыне́р

(польск. inżynier, ад фр. ingénieur)

спецыяліст з вышэйшай тэхнічнай адукацыяй (напр. і.-канструктар, горны і.).