Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

істу́жка і сту́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. Вузкая палоска тканіны, якая выкарыстоўваецца для ўпрыгажэння, аблямоўкі і інш. мэт.

Шаўковая істужка.

І. ўплецена ў касу.

2. Доўгая вузкая паласа з якога-н. матэрыялу, якая служыць для тэхнічных і інш. патрэб.

Ізаляцыйная істужка.

3. Рухомае перадатачнае палатно ў некаторых механізмах.

Працаваць на канвеерных істужках.

|| прым. істу́жкавы, -ая, -ае, сту́жкавы, -ая, -ае, істу́жачны, -ая, -ае (да 1 знач.) і сту́жачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

сту́дзень¹, -я, м.

Першы месяц каляндарнага года.

|| прым. сту́дзеньскі, -ая, -ае.

С. мароз.

сту́дзень², -ю, м. (разм.).

Квашаніна, загусцелая яда з мяснога або рыбнага навару з кавалачкамі мяса, рыбы.

Талерка студзеню.

студзі́ць, студжу́, сту́дзіш, сту́дзіць; сту́джаны; незак., што.

1. Рабіць халодным, даваць астыць.

С. чай.

2. Марозіць, халадзіць; астуджваць, выпускаючы цяпло.

С. хату.

Холад студзіць ногі.

Апёкшыся на малацэ, і ваду будзеш с. (прыказка).

|| зак. астудзі́ць, астуджу́, асту́дзіш, асту́дзіць; асту́джаны.

студзяне́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак.

Станавіцца студзяністым.

студзяні́сты, -ая, -ае.

Падобны на студзень², жэле.

Студзяністае рэчыва.

|| наз. студзяні́стасць, -і, ж.

сту́дня, -і, мн. -і, -яў, ж.

Калодзеж, умацаваная зрубам вузкая і глыбокая яма для атрымання вады з ваданоснага слоя.

студы́ец, -ды́йца, мн.ы́йцы, -ды́йцаў, м.

Вучань студыі (у 3 знач.), а таксама артыст студыі (у 4 знач.).

|| ж. студы́йка, -і, ДМы́йцы, мн. -і, -ды́ек.

сту́дыя, -і, мн. -і, -дый, ж.

1. Прадпрыемства па вытворчасці фільмаў або гуказапісаў.

С. «Беларусьфільм».

С. гуказапісу.

2. Спецыяльна абсталяванае памяшканне, адкуль вядуцца радыё- ці тэлевізійныя перадачы.

3. Майстэрня мастака або скульптара.

4. Школа або клас падрыхтоўкі мастакоў, скульптараў, артыстаў.

Мастацкая с.

Балетная с.

5. Назва некаторых тэатральных калектываў маладых акцёраў.

Тэатр-с.

|| прым. студы́йны, -ая, -ае.

студэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Навучэнец вышэйшай навучальнай установы.

|| ж. студэ́нтка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. студэ́нцкі, -ая, -ае.