Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

кава́ны і ко́ваны, -ая, -ае.

1. Зроблены з металу каваннем.

К. меч.

2. Абіты жалезам.

Каваная скрыня.

3. 3 падковамі, падкаваны.

К. конь.

4. перан. Выразны, ясны.

Каваныя радкі.

Каля́ды, -ля́д і Ко́ляды, -ляд (з вялікай літары).

Народнае зімовае свята дахрысціянскага паходжання, звязанае з перыядам зімовага сонцастаяння (адзначаецца 25 снежня па старым стылі і ў наступныя дні да Вадохрышча).

Посная куцця на Каляды.

|| прым. каля́дны, -ая, -ае.

Калядныя вечары.

канавя́зь і ко́навязь, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

Прыстасаванне для прывязвання коней на адкрытым месцы.

карма... (гл. корма...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «корма...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: кармакухня, кармарэзка, кармасклад, кармацэх.

каса... (а таксама коса...).

Першая састаўная частка складаных слоў, ужыв. замест «коса», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: касаплечы, касароты, касавокі.

касы́, -а́я, -о́е і ко́сы, -ая, -ае.

1. Размешчаны, накіраваны пад вуглом да гарызантальнай паверхні, не адвесны.

К. прамень.

К. почырк.

2. Скрыўлены, несіметрычны.

Касая рама.

Касыя дзверы.

3. Касавокі.

Касая дзяўчына.

4. Размешчаны не пасярэдзіне, а збоку.

К. каўнер.

Касая засцежка.

5. перан. Недружалюбны, падазроны (пра позірк, погляд).

Касыя позіркі.

Коса (прысл.) глядзець на каго-н.

Касы вугал — вугал, які большы або меншы за прамы.

Касы парус (спец.) — трохвугольны парус.

Касы сажань у плячах (разм.) — шыракаплечы, магутнага складу (пра чалавека).

ко́бальт, -а, М -льце, м.

Хімічны элемент, серабрыста-белы метал з чырванаватым адлівам.

|| прым. ко́бальтавы, -ая, -ае.

К. сплаў.

ко́бза, -ы, мн. -ы, кобз і -аў, ж.

Старадаўні ўкраінскі шчыпковы струнна-музычны інструмент.

ко́бра, -ы, мн. -ы, кобр і -аў, ж.

Вялікая ядавітая змяя сямейства аспідаў, якая пры небяспецы прымае своеасаблівую позу, падымаючы пярэднюю частку цела вертыкальна над зямлёй і расшыраючы шыю ў выглядзе дыска (пашырана ў Афрыцы, Азіі, Паўднёвай і Цэнтральнай Амерыцы).

ко́ваны гл. каваны.