утрыма́нства, -а, н. (афіц.).
1. Знаходжанне на чыім-н. утрыманні.
Дакументы аб утрыманстве.
2. Імкненне жыць на ўсім гатовым, разлічваць на чыю-н. дапамогу, а не на свае сілы.
Нельга разлічваць на ў.
|| прым. утрыма́нскі, -ая, -ае (да 2 знач.).
Утрыманская псіхалогія.
утрыма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Захаваць пэўнае становішча, не ўпасці.
У. на нагах.
У. за планку.
У. на кані.
2. Застацца на месцы; не адступіць.
Ён доўга не ўтрымаўся на пасадзе дырэктара.
У. на сваіх пазіцыях.
3. ад чаго. Стрымаць сябе ад якога-н. учынку, дзеяння, не даць праявіцца чаму-н. (разм.).
У. ад слёз.
Утрымаўся ад спакусы.
|| незак. утры́млівацца, -аюся, -аешся, -аецца.
утрыма́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго-што і чаго. Трымаючы, не даць упасці каму-, чаму-н.
Не ўтрымаў вясло ў руках.
2. што. Захаваць, зберагчы.
У. свае пазіцыі.
У. у памяці.
3. што. Пакінуць, не аддаць частку чаго-н. пры выплаце (афіц.).
У. дваццаць рублёў з зарплаты.
4. каго (што). Затрымаўшы, спыніць ці прымусіць застацца.
У такое надвор’е дзяцей у хаце не ўтрымаеш.
У. каня.
5. каго (што) ад чаго. Не даць зрабіць што-н.
У. ад неабдуманага ўчынку.
6. што і чаго. Не даць праявіцца чаму-н.
Слёз было не ў.
|| незак. утры́мліваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. утры́мліванне, -я, н. (да 1, 2, 4 і 6 знач.) і утрыма́нне, -я, н. (да 3 знач.).
утрыма́ць², -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., каго (што).
Забяспечыць сродкамі для існавання, пракарміць.
|| незак. утры́мліваць, -аю, -аеш, -ае; наз. утры́мліванне, -я, н.
|| наз. утрыма́нне, -я, н.
утры́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што і без дап. (кніжн.).
Падаць (падаваць) у перабольшаным выглядзе, сказіць (скажаць) залішнім падкрэсліваннем якіх-н. бакоў, рыс у чым-н.
Факт праўдзівы, але ўтрыраваны.
|| наз. утры́раванне, -я, н. і утрыро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
утрэ́сці, -расу́, -расе́ш, -расе́; -расём, -расяце́, -расу́ць; -ро́с, -рэ́сла; -расі́; -рэ́сены; зак., што.
1. Трасучы, паменшыць аб’ём чаго-н. (сыпкага).
У. муку ў мяшку.
2. перан. Уладзіць, узгадніць што-н. (разм.).
У. пытанне.
|| незак. утраса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і утрэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. утраса́нне, -я, н. і утрэ́сванне, -я, н.
утрэ́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -расе́цца; -ро́сся, -рэ́слася; зак.
1. Паменшыцца ў аб’ёме ад трасення (пра сыпкае).
Крупы ў торбе ўтрэсліся.
2. перан. Тое, што і уладзіцца (у 1 знач.; разм.).
Не перажывай, усё ўтрасецца.
|| незак. утраса́цца, -а́ецца і утрэ́свацца, -аецца.
|| наз. утраса́нне, -я, н. (да 1 знач.) і утрэ́сванне, -я, н. (да 1 знач.).
утулі́цца, -улю́ся, -у́лішся, -у́ліцца; зак., у што.
1. Уткнуўшыся, прыціснуцца да чаго-н.
У. тварам у падушку.
2. Захутацца ў што-н.
У. ў каўнер.
|| незак. уту́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
утулі́ць, -улю́, -у́ліш, -у́ліць; -у́лены; зак., што.
1. у што. Схаваць або (пра галаву) уцягнуць, увабраць унутр чаго-н.
У. твар у каўнер.
У. галаву ў плечы.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыціснуць (вушы) да галавы (пра каня і пад.).
Конь утуліў вушы.
|| незак. уту́льваць, -аю, -аеш, -ае.
уту́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
Дэталь машыны або якога-н. прыстасавання — металічная трубка, якая прызначана для змяншэння трэння ў месцы апоры вала.
Калёсныя ўтулкі.
|| прым. уту́лкавы, -ая, -ае і уту́лачны, -ая, -ае.