Verbum

накі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.

1. Кінуўшы наверх, прыкрыць, накрыць каго-, што-н.

Н. на плечы хустку.

2. Тое, што і набавіць (разм.).

Н. некалькі тысяч.

|| незак. накіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і накі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| прым. накідны́, -а́я, -о́е.

на́кіп, -у, м.

1. Пена, якая ўтвараецца на паверхні вадкасці пры кіпенні, а таксама цвёрды асадак на сценках пасуды, у якой што-н. кіпяцяць.

Н. на супе.

Н. у чайніку.

2. перан. Тое, што накіпела ў сэрцы, на душы; цяжкае пачуццё ад чаго-н. непрыемнага.

накіпе́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -пі́ць; зак.

1. Сабрацца, асесці (пра накіп).

2. перан. Сабрацца ў сэрцы, душы, перапоўніць сэрца, душу (пра гнеў, крыўду).

На душы накіпела (безас.).

|| незак. накіпа́ць, -а́е.

накірава́насць, -і, ж.

1. Засяроджанасць, паглыбленасць думак, жаданняў, пачуццяў.

2. Напрамак, выражаны ў працы, творы і пад.

Ідэйная н. твора.

накірава́нне, -я, н.

1. гл. накіраваць.

2. Кірунак развіцця якога-н. дзеяння.

Даць н. справе.

3. мн. -і, -яў. Дакумент аб прызначэнні на работу, на лячэнне, абследаванне і пад.

Атрымаць н. на працу.

накірава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак.

Пайсці, паехаць куды-н., да каго-, чаго-н., рушыць у якім-н. кірунку.

Н. ў горад.

Н. ў лес.

|| незак. накіро́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

накірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак.

1. каго-што. Вызначыць, надаць кірунак руху каму-, чаму-н.

Н. машыны ў горад.

2. Сканцэнтраваць што-н. на кім-, чым-н., супраць чаго-н.

Н. усе сілы на выкананне задання.

Н. увагу.

3. каго-што. Паслаць, адправіць, даць прызначэнне.

Н. хворага да ўрача.

4. каго (што). Даючы парады, навучыць чаму-н. добраму.

Н. на правільны шлях.

|| незак. накіро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. накірава́нне, -я, н. (да 2 знач.).

накла́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Дэталь, якая накладваецца на што-н. для ўмацавання.

Ствольная н.

2. Памылка, пралік (разм.).

Атрымалася н.

накладны́, -а́я, -о́е.

1. Які накладваецца, прымацоўваецца зверху чаго-н.; які пакрывае тонкім слоем што-н.

Накладныя кішэні.

Накладное серабро.

2. у знач. наз. накладна́я, -о́й, мн. -ы́я, -ы́х, ж. Дакумент, па якім здаецца або прымаецца груз, перадаецца тавар.

Прыняць прадукты па накладной.

○

Накладныя выдаткі — дадатковыя выдаткі на гаспадарча-арганізацыйныя патрэбы.

накла́сці, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́, -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; -ладзі́; -ла́дзены; зак.

1. што і чаго. Кладучы, напоўніць чым-н.

Н. воз дроў.

2. Замацаваць што-н. на частцы паверхні.

Н. павязку.

3. што на каго. Падвергнуць чаму-н. каго-н.; прызначыць што-н.

Н. спагнанне.

Н. штраф.

4. чаго. Развесці (пра агонь).

Н. агню.

5. перан., што. Пакінуць след, адбітак на кім-н.

Вайна наклала свой адбітак на жыццё вёскі.

6. Пабіць каго-н. (разм., груб.).

|| незак. наклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і накла́дваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).