Verbum

набасано́ж, прысл.

На босую нагу.

У тапачках н.

наба́т, -а і -у, М -ба́це, м.

1. -у. Сігнал трывогі з выпадку якога-н. бедства, які падаецца пры дапамозе звона.

2. -а. Вялікі вайсковы барабан у Старажытнай Русі.

◊

Біць у набат — выклікаць трывогу, звяртаць увагу грамадства на што-н.

|| прым. наба́тны, -ая, -ае.

Н. звон.

наба́ўка, -і, ДМ -ба́ўцы, мн. -і, -ба́вак, ж.

1. гл. набавіць.

2. Тое, што набаўлена да чаго-н.

Вытаргаваць набаўку.

наба́яць, -ба́ю, -ба́еш, -ба́е; -ба́й; зак., што і чаго (разм.).

1. Расказаць казку, байку або многа казак, баек.

2. Узвесці на каго-н. паклёп.

набе́г, -у, мн. -і, -аў, м.

Раптоўны напад, уварванне на якую-н. тэрыторыю і спусташэнне яе.

Набегі качэўнікаў.

набе́гацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

Пабегаць уволю, стаміцца, бегаючы.

Н. за дзень.

набе́гаць, -аю, -аеш, -ае; зак., што.

1. Бегаючы, атрымаць што-н. непрыемнае (разм.).

Н. хваробу.

2. Прабегчы пэўную колькасць кіламетраў за які-н. час.

За раніцу набегаў 10 кіламетраў.

набе́гчы, -бягу́, -бяжы́ш, -бяжы́ць; -бяжы́м, -бежыце́, -бягу́ць; -бе́г, -гла; -бяжы́; зак.

1. на каго-што. Наскочыць з разбегу, з разгону.

Н. на прахожага.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Хутка насунуўшыся, пакрыць сабой нейкую прастору (пра хвалі, хмары і пад.).

Хвалі набеглі на бераг.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сабрацца ў адным месцы ў вялікай колькасці.

Набегла шмат народу.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Павялічыцца ў суме, колькасці.

Набеглі працэнты.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Раптам узнікнуць, з’явіцца (пра думкі, пачуцці і пад.).

Набеглі трывожныя думкі.

Слёзы набеглі.

◊

Набегчы на памяць (разм.) — успомніцца.

|| незак. набяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

набедава́цца, -бяду́юся, -бяду́ешся, -бяду́ецца; -бяду́йся; зак.

Перажыць, зазнаць многа гора.

Н. ў вайну.

набе́драны, -ая, -ае.

Які носіцца на бёдрах, знаходзіцца на бёдрах.

Набедраная павязка.