Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

на́двае, прысл.

На дзве часткі, папалам.

Разрэзаць н.

Бабка надвае варажыла (разм.) — яшчэ невядома, што будзе на справе, можа быць так і інакш.

надве́чар, прысл.

Пад самы вечар; падвечар.

Н. вецер аціх.

надві́ць, надаўю́, надаўе́ш, надаўе́; надаўём, надаўяце́, надаўю́ць; надві́ты; зак., што і чаго.

1. Падоўжыць віццём.

Н. вяроўку.

2. Адматаць частку нітак з клубка.

Н. крыху нітак.

|| незак. надвіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

надво́дны, -ая, -ае.

І. Які знаходзіцца вышэй паверхні вады, у адрозненне ад падводнага.

Надводная частка карабля.

2. Які плавае па вадзе.

Н. флот.

надво́р, прысл.

1. Вонкі адкуль-н., за межы чаго-н.; проціл. унутр.

Выйсці н.

2. На знешні бок, навыварат.

Шэрсцю н.

надво́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.

Частка двара каля хаты, дома.

Прасторны н.

надво́р’е, -я, н.

Стан атмасферы ў пэўны час у пэўным месцы.

Зводка надвор’я.

надво́рны, -ая, -ае.

1. Размешчаны ў межах сядзібы.

Надворныя будынкі.

2. Той, што выходзіць на двор, знадворны.

Надворная сцяна.

3. Тое, што і знешні (у 2 знач.).

Надворная замкнёнасць.

4. Такі, якога яшчэ не паставілі на адкорм (пра свіней).

Надворныя парасяты.

Надворны саветнік — у дарэвалюцыйнай Расіі: цывільны чын сёмага класа.

надвяза́ць, -вяжу́, -вя́жаш, -вя́жа; -вяжы́; -вя́заны; зак., што.

1. Падоўжыць вязаннем.

Н. кофту.

2. Прывязаць да чаго-н. дадатковы кавалак.

Н. шнурок.

|| незак. надвя́зваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. надвя́званне, -я, н. і надвя́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

надвячо́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.

Пара перад самым вечарам.

Ціхі н.

|| прым. надвячо́ркавы, -ая, -ае.