Verbum

уда́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. аб каго-што і чым. Наткнуўшыся ці сутыкнуўшыся, атрымаць удар (у 1 знач.).

У. аб шула.

У. галавой.

2. у што і аб што. У час імклівага руху наскочыць на што-н., сутыкнуцца з чым-н.

Човен ударыўся ў бераг.

3. перан., у што. Пачаць займацца чым-н. з захапленнем, імкненнем; прыйсці ў які-н. стан.

У. ў навуку.

У. ў слёзы.

|| незак. удара́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

уда́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. каго (што) па чым, у што і без дап. Нанесці ўдар (у 1 знач.) каму-н., зрабіць удар аб што-н.

У. палкай.

Ударыла токам (перан.; безас.). У. кулаком па стале.

У. у грудзі.

2. каго-што. Пашкодзіць, прычыніць боль ударам.

У. калена.

3. што і ў што. Ударамі апавясціць, адзначыць што-н., а таксама ўвогуле раздацца (пра рэзкі гук).

У. трывогу.

Ударыў гром.

4. па кім-чым. Нанесці ўдар (у 3 знач.).

У. знянацку па ворагу.

5. перан., па кім-чым. Спыніць чые-н. адмоўныя дзеянні, знішчыць што-н. адмоўнае.

У. па бюракратах.

У. па недахопах.

6. што, чым і без дап. Пачаць энергічна рабіць што-н., энергічна дзейнічаць чым-н. (разм.).

Музыканты ўдарылі вальс.

Матросы ўдарылі вёсламі.

7. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Раптоўна, з сілай наступіць.

Ударыла засуха.

Ударылі маразы.

8. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., у што. Моцна падзейнічаць на што-н.

Віно ўдарыла ў галаву.

|| незак. удара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1, 2, 3 і 8 знач.).

удаскана́ленне, -я, н.

1. гл. удасканаліцца, удасканаліць.

2. мн. -і, -яў. Змена, якая паляпшае, удасканальвае што-н.

Рацыяналізатарскія ўдасканаленні.

удаскана́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш дасканалым.

Навыкі ўдасканаліліся.

2. у чым. Павысіць сваё майстэрства ў якой-н. галіне, свае веды і пад.

У. ў гульні на скрыпцы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развіцца, стаць вельмі ўспрымальным, вострым (пра пачуцці і пад.).

Густ удасканаліўся.

|| незак. удаскана́львацца, -аюся, -аешся, -аецца; наз. удаскана́льванне, -я, н.

|| наз. удаскана́ленне, -я, н.

удаскана́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.

1. каго-што. Развіць, зрабіць лепшым, больш дасканалым.

У. вытворчы працэс.

2. што. Зрабіць больш успрымальным, вострым, віртуозным (пачуцці і пад.).

У. музыкальны слых.

|| незак. удаскана́льваць, -аю, -аеш, -ае; наз. удаскана́льванне, -я, н.

|| наз. удаскана́ленне, -я, н.

удасто́іцца, -о́юся, -о́ішся, -о́іцца; зак., чаго.

1. Аказацца дастойным высокай ацэнкі, узнагароды, звання і пад. (кніжн.).

У. прэміі.

2. Атрымаць што-н. як знак чыёй-н. увагі.

У. пахвалы.

|| незак. удасто́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

удасто́іць, -о́ю, -о́іш, -о́іць; -о́ены; зак.

1. каго-што чаго. Узнагародзіць, прызнаць дастойным (кніжн.).

У. урадавай узнагароды.

Дзеяч, удастоены ганаровага звання.

2. каго (што) чым. Аказаць каму-н. гонар сваёй увагай, прыхільнасцю і пад.

У. позіркам.

Не ўдастоіць адказам.

|| незак. удасто́йваць, -аю, -аеш, -ае.

уда́ў, уда́ва, мн. уда́вы, уда́ваў, м.

Вялікая драпежная неядавітая змяя трапічных і субтрапічных краін.

|| прым. уда́вавы, -ая, -ае.

Сямейства ўдававых (наз.).

удаўжкі́, прысл.

У даўжыню.

Лес цягнуўся на некалькі кіламетраў у.

удаўство́, -а́, н.

Бясшлюбны стан удавы, удаўца.