Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

скупі́ць, скуплю́, ску́піш, ску́піць; ску́плены; зак., каго-што.

Купіць (усё, многае).

С. многа кніг.

|| незак. скупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і ску́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ску́пка, -і, ДМ -пцы, ж.

|| прым. ску́пачны, -ая, -ае (спец.) і скупны́, -а́я, -о́е (спец.).

ску́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

1. гл. скупіць.

2. Камісійны магазін, дзе скупліваюць рэчы (разм.).

Здаць паліто ў скупку.

ску́пшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто скупляе што-н. для перапродажу або іншых мэт.

|| ж. ску́пшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. ску́пшчыцкі, -ая, -ае.

скупы́, -а́я, -о́е.

1. Празмерна беражлівы, да прагнасці ашчадны.

Скупая суседка.

Скупа (прысл.) траціць грошы.

2. Які сведчыць аб празмернай беражлівасці, прагнасці.

С. падарунак.

3. Які не дасягае крыху якой-н. меры, вагі і пад., няпоўны (разм.).

С. беркавец сена.

С. кілаграм цукру.

Скупая вячэра (бедная, мізэрная).

4. перан. Недастатковы, слабы ў сваім праяўленні; умераны, стрыманы.

С. дожджык.

Скупыя словы пахвалы.

С. на словы чалавек (які маўчыць).

|| наз. ску́пасць, -і, ж.

скупянда́, -ы́, ДМ -дзе́, Т -о́й (-о́ю), мн. скупе́нды і (з ліч. 2, 3, 4) скупянды́, скупе́ндаў, м. і ж. (разм., неадабр.).

Скупы чалавек; скнара.

скур...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які мае адносіны да скуры (у 2 знач.), напр., скурсурагат;

2) скураны, гарбарны, напр.: скурсыравіна, скуртавары.

ску́ра, -ы, ж.

1. Верхняе покрыва цела чалавека і жывёлы.

С. на руках гладкая.

2. Вырабленая шкура жывёлы.

Паліто з натуральнай скуры.

3. перан. (звычайна са словамі «свая», «уласная» і пад.). Пра жыццё, існаванне, дабрабыт (разм.).

Свая с. даражэй.

Вылазіць са скуры — старацца з усіх сіл.

Скура ды косці — пра вельмі худога чалавека.

Скура свярбіць — пра няўрымслівага, неспакойнага чалавека, які быццам просіцца на пакаранне.

|| памянш. ску́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. ску́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Скурныя захворванні.

скурадзёр, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм.).

Тое, што і шкурадзёр.

скуралу́п, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм.).

1. Той, хто знімае скуры з забітых жывёл.

2. перан. Бязлітасны, жорсткі чалавек.

скурамі́т, -у, Мі́це, м.

Штучная скура, якая ідзе на падэшвы.

|| прым. скурамі́тавы, -ая, -ае.