Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

накармі́ць гл. карміць.

накарчава́ць, -чу́ю, -чу́еш, -чу́е; -чу́й; -чава́ны; зак., чаго.

Выкарчаваць, выкапаць з карэннем пэўную колькасць пнёў і пад.

|| незак. накарчо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

накарэ́лы, -ая, -ае (разм.).

Які засох на чым-н. і ўтварыў корку.

Накарэлая гразь.

|| наз. накарэ́ласць, -і, ж.

накарэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -э́е; зак. (разм.).

Засохшы, утварыць корку.

На ране накарэў струп.

накасі́цца, -кашу́ся, -ко́сішся, -ко́сіцца; зак. (разм.).

Напрацавацца, стаміцца на касьбе.

Н. да дзясятага поту.

накасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны; зак., чаго.

Косячы, нарыхтаваць якую-н. колькасць травы, сена.

Н. воз травы.

Н. жывёле сена на зіму.

накася́к, прысл.

1. Коса, убок ад прамога кірунку.

Дарога ішла н.

2. Пра хуткую, нядбайную работу.

Так-сяк, накасяк, абы не па-людску (прыказка).

нака́т, -у, Ма́це, м.

1. гл. накатаць.

2. Рад бярвён, жэрдак і пад., насланых наверх або пад нізам чаго-н.; насціл.

Бліндажу тры накаты.

3. Слой фарбы на прыладзе для атрымання адбітку на якой-н. паверхні (на сцяне, паперы і інш.), а таксама ўзор на сценах.

Прыгожы н.

|| прым. нака́тны, -ая, -ае.

нака́там, прысл.

1. Коцячы, перамяшчаць што-н. круглае.

Грузіць бочкі н.

2. Па інерцыі, сваім ходам.

Машына з узвышша рухалася н.

наката́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак. (разм.).

Уволю пакатацца на чым-н.

Н. на матацыкле.