Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

надбро́ўны, -ая, -ае.

Які знаходзіцца над брывамі.

Надброўныя дугі.

надбудава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., што.

Пабудаваць зверху, павялічыць у вышыню.

Н. другі паверх.

|| незак. надбудо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. надбудо́ўванне, -я, н. і надбудо́ва, -ы, ж.

надбудо́ва, -ы, мн. -ы, -до́ў, ж.

1. гл. надбудаваць.

2. Тое, што надбудавана.

Цагляная н. дома.

3. Сукупнасць ідэй і поглядаў грамадства (палітычных, прававых, рэлігійных, мастацкіх, філасофскіх), адпаведных ім устаноў і ідэалагічных грамадскіх адносін, якія вызначаюцца эканамічным базісам і, у сваю чаргу, уздзейнічаюць на яго.

|| прым. надбудо́ўчы, -ая, -ае (да 3 знач.).

на́двае, прысл.

На дзве часткі, папалам.

Разрэзаць н.

Бабка надвае варажыла (разм.) — яшчэ невядома, што будзе на справе, можа быць так і інакш.

надве́чар, прысл.

Пад самы вечар; падвечар.

Н. вецер аціх.

надві́ць, надаўю́, надаўе́ш, надаўе́; надаўём, надаўяце́, надаўю́ць; надві́ты; зак., што і чаго.

1. Падоўжыць віццём.

Н. вяроўку.

2. Адматаць частку нітак з клубка.

Н. крыху нітак.

|| незак. надвіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

надво́дны, -ая, -ае.

І. Які знаходзіцца вышэй паверхні вады, у адрозненне ад падводнага.

Надводная частка карабля.

2. Які плавае па вадзе.

Н. флот.

надво́р, прысл.

1. Вонкі адкуль-н., за межы чаго-н.; проціл. унутр.

Выйсці н.

2. На знешні бок, навыварат.

Шэрсцю н.

надво́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.

Частка двара каля хаты, дома.

Прасторны н.

надво́р’е, -я, н.

Стан атмасферы ў пэўны час у пэўным месцы.

Зводка надвор’я.