Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ко́ркавы² гл. корак.

корм, -у, мн. кармы́, кармо́ў, м.

Ежа жывёлы.

|| прым. кармавы́, -а́я, -о́е.

Кармавыя буракі.

Кармавыя травы.

корма... (а таксама карма...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да корму, кармоў, напр.: кормавытворчасць, кормаздрабняльнік, корманарыхтоўка, кормаправод, кормапрыгатавальны, кормараздатчык, кормаўборачны.

ко́рмны, -ая, -ае.

Якога кормяць на забой; адкормлены.

Кормныя свінні.

ко́рпацца, -аюся, -аешся, -аецца і карпа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак. (разм.).

1. Капацца ў чым-н., перабіраючы, шукаючы што-н.

К. ў пяску.

К. ў паперах.

2. перан. Рабіць што-н. марудна, не спяшаючыся або няўмела.

К. ля стагоў сена.

|| наз. ко́рпанне, -я, н. і карпа́нне, -я, н.

ко́рпаць, -аю, -аеш, -ае і карпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак. (разм.).

1. што чым. Раскопваць, калупаць.

К. зямлю матыкай.

2. перан., што. Марудна рабіць што-н.

|| наз. ко́рпанне, -я, н. і карпа́нне, -я, н.

ко́рпус, -а, мн. ко́рпусы, -аў і карпусы́ і (з ліч. 2, 3, 4) ко́рпусы, карпусо́ў, м.

1. мн. ко́рпусы, -аў. Тулава чалавека або жывёліны.

Павярнуцца ўсім корпусам.

Падацца корпусам уперад.

2. мн. карпусы́, -о́ў. Аснова, каркас, знешняя абалонка чаго-н.

К. гадзінніка.

К. судна.

3. мн. карпусы́, -о́ў. Асобны будынак на агульнай пляцоўцы або асобная частка будынка.

К. фабрыкі.

Карпусы дзіцячай бальніцы.

4. мн. карпусы́, -о́ў. Вайсковае злучэнне з некалькіх дывізій.

Стралковы к.

Камандаванне корпусам.

5. мн. няма. Сукупнасць асоб адной прафесіі, якога-н. аднаго афіцыйнага або службовага становішча.

Дыпламатычны к.

Афіцэрскі к.

6. мн. карпусы́, -о́ў. У дарэвалюцыйнай Расіі: сярэдняя ваенна-навучальная ўстанова.

Кадэцкі к.

Марскі к.

7. мн. ко́рпусы, -аў. Сукупнасць, поўны збор якіх-н. тэкстаў, аб’яднаных нейкай агульнай прыкметай; электронны рэсурс (спец.).

К. паэтычных тэкстаў.

Лінгвістычны к.

8. Назва аднаго з размераў друкарскага шрыфту.

|| прым. ко́рпусны, -ая, -ае (да 2, 3 і 7 знач.) і карпусны́, -а́я, -о́е (да 4 і 6 знач.).

Корпусны плуг.

Корпусныя даследаванні.

Карпусны камандзір.

Корпусная лінгвістыка — раздзел мовазнаўства, які займаецца распрацоўкай і стварэннем корпусаў тэкстаў, а таксама іх выкарыстаннем у якасці інструмента для лінгвістычных даследаванняў.

корт¹, -у, М -рце, м.

Баваўняная тканіна, звычайна цёмнага колеру, для рабочага і спартыўнага адзення; «чортава скура».

|| прым. карто́вы, -ая, -ае.

Картовыя штаны.

корт², -а, М -рце, мн. -ы, -аў, м.

Пляцоўка для гульні ў тэніс.

Тэнісныя корты.

|| прым. ко́ртавы, -ая, -ае.

ко́рушка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

Невялікая марская прамысловая рыба атрада селядцовападобных.

|| прым. ко́рушкавы, -ая, -ае.

Сямейства корушкавых (наз.).