Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

скі́ба, -ы, мн. -ы, скіб, ж.

1. Луста (звычайна хлеба).

Дзве скібы хлеба.

2. Пласт узаранай зямлі.

|| памянш. скі́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.

|| памянш.-ласк. скі́бачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

скі́віца, -ы, мн. -ы, -віц, ж.

1. Кожная з дзвюх костак твару, у якіх умацаваны зубы.

Верхняя с.

Ніжняя с.

2. Пласцінка са штучнымі зубамі, зубны пратэз.

Устаўная с.

|| прым. скі́вічны, -ая, -ае.

скід, -у, М -дзе, м.

У геалогіі: перамяшчэнне часткі горных парод па трэшчыне ў вертыкальным або нахільным кірунку.

|| прым. скі́давы, -ая, -ае.

Скідавыя горы.

скіда́цца гл. скінуцца.

скіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Скінуць з чаго-н. у некалькі прыёмаў.

С. сена з машыны.

2. Кідаючы, сабраць што-н. у адно месца.

С. траву ў кучу.

С. стог.

3. Зрабіць сяк-так якую-н. будыніну (разм.).

С. лазеньку.

скіда́ць гл. скінуць.

скі́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Сума, на якую зменшана цана на што-н.

С. з падаткаў.

Тавар са скідкай.

2. Заніжанае патрабаванне да каго-, чаго-н.; уступка.

Не даваць ніякай скідкі.

скі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. Упасці з чаго-н.

Мячык скінуўся з ложка.

2. Сабраць грошы на якую-н. справу; скласціся.

С. на падручнік.

3. Пра карты: згуляць (разм.).

С. у карты.

|| незак. скіда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і скі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. скіда́нне, -я, н. і скі́дванне, -я, н.

скі́нуць, -ну, -неш, -не; скінь; -нуты; зак.

1. каго-што. Кінуць уніз з чаго-н.

С. снег са страхі.

С. дэсант.

2. што. Зняць з сябе (вопратку, абутак і пад.), рыўком адкінуць што-н. з чаго-н.

С. боты.

С. з галавы хустку.

3. што. Паменшыць на якую-н. колькасць, велічыню (разм.).

С. сотні дзве.

Эх, с. бы гадоў дзесяць!

4. перан. Вызваліцца ад чыйго-н. панавання, звергнуць, пазбавіць улады.

С. путы няволі (высок.).

5. што. У гідратэхніцы: адвесці ваду з якога-н. вадаёма.

С. воды ў мора.

|| незак. скіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і скі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. скіда́нне, -я, н. і скі́дванне, -я, н.

скі́петр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Жазло з каштоўнымі камянямі і разьбой — знак царскай улады.