Verbum

распаро́ць¹ гл. пароць¹.

распаро́ць² гл. пароць².

распа́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размякчыцца, размякнуць пад дзеяннем пары, гарачай вады.

Рэпа добра распарылася.

2. Разагрэцца да поту; разгарачыцца (разм.).

Р. ў лазні.

|| незак. распа́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

распа́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., каго-што.

1. Размякчыць парай, варам.

Р. зерне.

2. Разагрэць да поту; разгарачыць (разм.).

Р. цела.

|| незак. распа́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. распа́рванне, -я, н. і распа́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 1 знач.).

распасце́рці, -стру́, -стрэ́ш, -стрэ́; -стро́м, -страце́, -стру́ць; распасцёр, -сце́рла; -стры́; -сцёрты; зак., што.

1. Шырока раскінуць (рукі, крылы).

2. Роўна, свабодна разгарнуць, разаслаць што-н. на паверхні чаго-н.

Р. коўдру на канапе.

3. перан., на каго-што. Пашырыць сферу дзеяння чаго-н.; распаўсюдзіць.

Р. сваю ўладу.

|| незак. распасціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

распасце́рціся, -стру́ся, -стрэ́шся, -стрэ́цца; -стро́мся, -страце́ся, -стру́цца; распасцёрся, -сце́рлася; -стры́ся; зак.

1. Легчы або паваліцца, шырока расхінуўшы рукі, ногі.

Ранены распасцёрся на зямлі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Заняць сабой шырокі абшар, вялікую прастору.

Над зямлёй распасцёрся купал неба.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Пашырыць сферу свайго дзеяння, уплыву.

Дзейнасць мясцовых эколагаў распасцерлася на суседнія раёны.

|| незак. распасціра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

распа́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -падзе́цца; распа́ўся, -па́лася; зак.

1. Раскласціся на састаўныя часткі; разваліцца.

Малекула распалася на атамы.

2. перан. Раздзяліўшыся на часткі, перастаць існаваць.

Аб’яднанне распалася.

|| незак. распада́цца, -а́ецца.

|| наз. распадзе́нне, -я, н. і распа́д, -у, М -дзе, м.

распатрашы́ць, -рашу́, -ро́шыш, -ро́шыць; -ро́шаны; зак., каго-што.

1. Выняць вантробы.

Р. рыбу.

2. Выняць тое, што знаходзіцца ўнутры (разм.).

Р. ранец.

распаўзці́ся, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -зе́цца; -зёмся, -зяце́ся, -зу́цца; распо́ўзся, -паўзла́ся, -ло́ся; зак.

1. Папаўзці ў розныя бакі.

Мурашкі распаўзліся па сцежцы.

2. Расплыцца, расцячыся на паверхні чаго-н., страціць пэўныя абрысы.

Чарнільная пляма распаўзлася па паперы.

3. Разваліцца, разлезціся ад доўгай носкі, ад старасці (разм.).

Куртка распаўзлася па швах.

|| незак. распаўза́цца, -а́ецца.

распаўне́лы, -ая, -ае.

Які распаўнеў, стаў поўны, тоўсты.

|| наз. распаўне́ласць, -і, ж.