Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ко́сы гл. касы.

кот, ката́, М каце́, мн. каты́, като́ў, м.

Свойская жывёліна сямейства кашэчых; самец кошкі.

Сібірскі к.

Кату па пяту (разм., жарт.) — вельмі малы ростам.

Купіць ката ў мяшку (разм.) — набыць што-н., не ведаючы яго якасці.

Як кот наплакаў каго-чаго (разм., жарт.) — пра нязначную колькасць чаго-н.

|| памянш.-ласк. ко́цік, -а, мн. -і, -аў, м. і като́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.

|| прым. каці́ны, -ая, -ае.

ко́тлішча, -а, н. (разм.).

1. Месца жыхарства, сяліба.

Ён і цяпер на дзедавым котлішчы сядзіць.

2. перан. Род, сям’я.

Благі хлопец, як і ўсё іх к.

ко́тная, -ай.

Цяжарная (пра авечку, казу, кошку).

ко́ўдра, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

Пасцельная прыналежнасць, якой накрываюцца.

Цёплая к.

|| прым. ко́ўдравы, -ая, -ае.

ко́ўзанка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (разм.).

Расчышчанае роўнае месца, пакрытае лёдам, для катання; каток.

ко́ўзацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).

1. Рухацца па слізкай паверхні; слізгацца.

К. па ледзяной дарозе.

Ногі коўзаюцца.

2. Катацца па слізкай паверхні.

Дзеці коўзаюцца на лёдзе.

3. Рухацца, не сядзець спакойна, ёрзаць.

К. па канапе.

|| наз. ко́ўзанне, -я, н.

ко́ўзаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Тое, што і коўзацца (у 1 знач.).

Ногі коўзаюць па мокрым бервяне.

2. Вадзіць, соўгаць па якой-н. паверхні.

К. анучай па падлозе.

|| наз. ко́ўзанне, -я, н.

ко́ўзкі, -ая, -ае (разм.).

1. Зусім гладкі, які не стварае трэння і на якім цяжка ўтрымацца; слізкі.

Коўзкая сцежка.

2. Які мае гладкую паверхню і рухаецца шляхам слізгання.

Коўзкія санкі.

|| наз. ко́ўзкасць, -і, ж.

ко́ўка гл. каваць.