Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

расшмаргну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не́цца; зак.

1. Рассунуцца, разысціся ў бакі.

Фіранка на акне расшмаргнулася.

2. Развязацца (пра тое, што было завязана).

Шнуркі расшмаргнуліся.

|| незак. расшмо́ргвацца, -аецца.

расшмаргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Рассунуць, развесці ў бакі што-н. зашмаргнутае.

Р. занавескі.

2. Развязаць завязанае пятлёй.

Р. шнурок.

|| незак. расшмо́ргваць, -аю, -аеш, -ае.

расшнурава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развязацца (пра зашнураванае).

Чаравікі расшнураваліся.

2. Развязаць, паслабіць на сабе шнуроўку.

|| незак. расшнуро́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. расшнуро́ўванне,-я, н.

расшнурава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., што.

Развязаць зашнураванае.

Р. чаравікі.

|| незак. расшнуро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расшнуро́ўванне, -я, н. і расшнуро́ўка, -і, ДМо́ўцы, ж.

расшпілі́цца, -пілю́ся, -пі́лішся, -пі́ліцца; зак.

1. Расшпіліць на сабе адзенне.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вызваліцца ад засцежкі.

Каўнер расшпіліўся.

|| незак. расшпі́львацца, -аюся, -аешся, -аецца і расшпіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

расшпілі́ць, -пілю́, -пі́ліш, -пі́ліць; -пі́лены; зак., што.

Раз’яднаць што-н. зашпіленае.

Р. паліто.

Р. гузікі.

|| незак. расшпі́льваць, -аю, -аеш, -ае і расшпіля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. расшпі́льванне, -я, н.

расшпурля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак., каго-што.

Шпурляючы, раскідаць.

Р. цацкі па кутках.

расшрубава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -бу́ецца; зак.

Аслабнуць у змацаваннях, расхістацца (пра сашрубаванае).

|| незак. расшрубо́ўвацца, -аецца.

расшрубава́ць, -бу́ю, -бу́еш, бу́е; -бу́й; -бава́ны; зак., што.

Раз’яднаць што-н. сашрубаванае.

Р. замок.

|| незак. расшрубо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

расшту́рхаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Адштурхнуць усіх, многіх у розныя бакі.

Р. натоўп.

2. каго (што). Штурхаючы, разбудзіць; раскатурхаць.

Р. соннае дзіця.

|| незак. расшту́рхваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расшту́рхванне, -я, н.