Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

калыха́ць, -лышу́, -лы́шаш, -лы́ша; -лышы́; незак.

1. каго-што. Злёгку мерна рухаць зверху ўніз ці з боку ў бок; гайдаць, хістаць.

Вецер калыхаў галінку.

Вагон калыхала (безас.) на паваротах.

2. каго (што). Гайдаючы калыску, спяваючы калыханку, усыпляць (дзіця).

К. дзіця.

3. чым. Рабіць чым-н. павольныя, мерныя рухі.

К. нагой.

|| аднакр. калыхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. калыха́нне, -я, н.

кальві́ль, -ю, м.

Сорт паўднёвай яблыні з вялікімі ружова-жоўтымі яблыкамі, а таксама плады гэтай яблыні.

|| прым. кальві́льны, -ая, -ае.

калье́, нескл., н.

Каралі, упрыгожаныя каштоўнымі камянямі з падвескамі.

К. з брыльянтамі.

ка́лька, -і, ДМ ка́льцы, мн. -і, ка́лек, ж.

1. Празрыстая папера або тканіна, пры дапамозе якой знімаюцца дакладныя копіі з чарцяжоў і малюнкаў.

2. Копія чарцяжа, малюнка на такім матэрыяле.

3. У мовазнаўстве: слова або выраз, утвораны па ўзоры слова або выразу з іншай мовы.

Слова «самавызначэнне» — к. рускага «самоопределеные».

калькава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; зак. і незак., што.

1. Зняць (знімаць) копію з чаго-н. пры дапамозе калькі (у 1 знач.).

К. чарцёж.

2. Стварыць (ствараць) слова або выраз па ўзоры іншамоўнага слова або выразу.

К. лацінскі выраз.

|| зак. скалькава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны.

калькулява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; незак., што (спец.).

Вылічаць вартасць тавару, велічыню выдаткаў і інш.

К. кошт прадукцыі.

|| зак. скалькулява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны.

|| наз. калькуля́цыя, -і, ж.

калькуля́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Электронны прыбор для аўтаматычнага вылічэння.

|| прым. калькуля́тарны, -ая, -ае.

кальма́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Марскі малюск, мяса якога з’яўляецца каштоўным харчовым прадуктам.

|| прым. кальма́равы, -ая, -ае.

кальну́ць гл. калоць.

кальра́бі, нескл., ж.

Разнавіднасць капусты з патаўшчэннямі на сцябле.

Капуста к.