Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

кашэ́ль, -шаля́, мн. -шалі́, -шалёў, м.

Вялікая кашолка, звычайна з лучыны.

Злажыць сухія грыбы ў к.

Плесці кашалі з лапцямі (разм., неадабр.) — гаварыць без толку, малоць бязглуздзіцу.

кашэ́нне гл. касіць¹.

кашэ́чы гл. кошка¹.

каэфіцые́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Лікавы (або літарны) множнік у алгебраічным выразе.

2. Адносная велічыня, якая колькасна вызначае якую-н. уласцівасць фізічнага цела.

К. цеплаправоднасці.

Каэфіцыент карыснага дзеяння (ккд) — адносіны колькасці карыснай работы, выкананай якім-н. механізмам, да колькасці скарыстанай ім энергіі.

|| прым. каэфіцые́нтны, -ая, -ае.

каю́к, нескл., м. (разм.).

Канец, смерць.

Думала, ужо к. будзе.

каю́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Паганяты сабак або аленяў, запрэжаных у нарты.

каю́та, -ы, ДМ каю́це, мн. -ы, каю́т, ж.

Асобнае жылое памяшканне на судне.

Капітанская к.

|| прым. каю́тны, -ая, -ае.

каю́т-кампа́нія, -і, мн. -і, -ній, ж.

Агульнае памяшканне на судне для сталавання, адпачынку і пад.

ка́яцца, ка́юся, ка́ешся, ка́ецца; ка́йся; незак.

1. Прызнавацца ў грахах, спавядацца ў царкве.

2. Прызнаваць сваю віну, памылку перад кім-н.

К. ў сваіх учынках.

Сын каяўся, што не так зрабіў.

|| зак. пака́яцца, -ка́юся, -ка́ешся, -ка́ецца; -ка́йся.

кіпцю́р і капцю́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Востры загнуты рагавы прыдатак на пальцах птушак, многіх паўзуноў і млекакормячых.

2. Пазногаць (разм.).

Паказаць кіпцюры — пра пагрозу.

Трапіць у кіпцюры каму — аказацца, быць пад уладай каго-н.

|| памянш. кі́пцік, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. кі́пцікавы, -ая, -ае.

|| прым. кіпцю́рны, -ая, -ае і капцю́рны, -ая, -ае.