Verbum

старажы́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

Той, хто жыве шмат гадоў на адным месцы.

Мінскі с.

|| ж. старажы́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак.

|| прым. старажы́льскі, -ая, -ае.

старажытна...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая па значэнні адпавядае слову «старажытны», напр.: старажытнагрэчаскі, старажытнаегіпецкі, старажытнаяўрэйскі.

старажы́тнасць, -і, ж.

1. гл. старажытны.

2. звычайна мн. Помнікі мінулага.

У горадзе многа старажытнасцей.

старажы́тны, -ая, -ае.

1. Які ўзнік або існаваў даўно; вельмі даўні.

С. звычай.

Старажытныя грэкі.

Старажытныя паданні.

2. Вельмі стары.

С. бор.

|| наз. старажы́тнасць, -і, ж.

старажы́ха, -і, ДМ -жы́се, мн. -і, -жы́х, ж. (разм.).

1. Жонка стоража.

2. Жанчына, якая працуе вартаўніком.

старазаве́тны, -ая, -ае.

1. Які прытрымліваецца старога, устарэлых поглядаў, звычак.

С. чалавек.

2. Які захоўваецца з даўніх часоў, які адпавядае старым густам, правілам і г.д.

Старазаветныя звычаі.

|| наз. старазаве́тнасць, -і, ж.

старамо́дны, -ая, -ае.

1. Зроблены па старой модзе; які выйшаў з моды.

С. капялюш.

2. Які прытрымліваецца ўстарэлых поглядаў, які не адпавядае сучаснасці.

Старамодныя манеры.

|| наз. старамо́днасць, -і, ж.

старана́, -ы́, мн. сто́раны і (з ліч. 2, 3, 4) стараны́, старо́н, ж.

1. Напрамак, а таксама месца ў якім-н. напрамку ад каго-, чаго-н.; бок.

Хмара паднялася са стараны лесу.

У старане ад дарогі.

2. Мясцовасць, краіна; бок.

З роднай стараны.

Нясоладка жыць на чужой старане.

3. У матэматыцы: прамая лінія, якая абмяжоўвае геаметрычную фігуру.

С. прамавугольніка.

4. у знач. прысл. старано́й (-о́ю). У абход, ідучы на пэўнай адлегласці ад чаго-н.

Аб’ехаць вёску стараной.

◊

Мая (твая, яго і пад.) справа старана (разм.) — мяне (цябе і пад.) менш за ўсё датычыцца.

На старане (разм.) — не дома, на чужым месцы (жыць, працаваць і пад.).

У старане —

1) на некаторай адлегласці, воддаль;

2) асобна, не разам.

|| памянш. старо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 знач.).

стара́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Імкненне зрабіць, выканаць што-н. старанна, дбайна; руплівасць.

Укласці ўсё с. ў работу.

стара́нны, -ая, -ае.

Які адносіцца да справы са стараннем; дбайны, руплівы.

Старанная гаспадыня.

Старанна (прысл.) прыбраць пакой.

|| наз. стара́ннасць, -і, ж.