Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

напле́чны, -ая, -ае.

Які носяць на плячах.

Наплечныя рамяні.

наплы́сці, -лыву́, -лыве́ш, -лыве́; -лывём, -лывяце́, -лыву́ць; наплы́ў, -лыла́, -ло́; -лыві́; зак.

1. на каго-што. Плывучы, наткнуцца.

Н. на камень.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыплыўшы, набрацца ў нейкай колькасці.

Наплыло (безас.) смецця да берага.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нацячы на паверхню чаго-н.

Наплылі слёзы.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Плаўна насунуцца, закрыць сабой што-н.

Наплылі хмары на сонца.

5. перан. Ахапіць, з’явіцца (пра думкі, пачуцці, успаміны і пад.).

Наплылі ўспаміны.

|| незак. наплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. наплы́ў, -лы́ву, м. (да 2 і 3 знач.).

наплы́ў, -лы́ву, м.

1. гл. наплысці.

2. Тое, што наплыло, сабралася.

Н. водарасцей.

3. перан. Вялікая колькасць каго-, чаго-н.

Н. пакупнікоў.

Н. пачуццяў.

4. Паступовая змена кадраў у кінафільме (спец.).

5. Нарасць на ствале дрэва.

Н. на бярозе.

наплы́ць, -лыву́, -лыве́ш, -лыве́; -лывём, -лывяце́, -лыву́ць; -лы́ў, -лыла́, -ло́; зак.

Тое, што і наплысці.

наплю́хаць, -аю, -аеш, -ае; зак., чаго і без дап.

Плюхаючы, разліць, наліць на што-н.

Н. вады на падлогу.

|| незак. наплю́хваць, -аю, -аеш, -ае.

наплява́ць гл. пляваць.

напляву́згаць гл. плявузгаць.

наплятка́рыць, -ру, -рыш, -рыць; зак. (разм.).

Нагаварыць плётак.

Суседкі напляткарылі пра дзяўчыну.

напну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак. (разм.).

Тое, што і напяцца.

напну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак. (разм.).

Тое, што і напяць (у 1 знач.).