Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дывакцы́ны

(ад ды- + вакцыны)

камбінацыя дзвюх вакцын з мэтай імунізацыі супраць дзвюх інфекцый.

дыва́н1

(тур. dīvān < ар. dīvān, ад перс. divān)

1) выраб з варсістай узорыстай тканіны для пакрыцця падлогі, упрыгожвання сцен;

2) перан. тое, што пакрывае зямлю суцэльным слоем (напр. д. травы);

3) савет саноўнікаў пры султане ў сярэдневяковай Турцыі, а таксама ўрадавая ўстанова ў некаторых сучасных краінах мусульманскага Усходу.

дыва́н2

(перс. divan = запіс, кніга)

зборнік лірычных вершаў у літаратурах Блізкага і Сярэд. Усходу.

дыверге́нты

(лац. divergens, -ntis = які адхіляецца)

варыянты фанемы, якія ўтварыліся ў выніку яе расчлянення.

дыверге́нцыя

(лац. divergentia)

1) разыходжанне прымет арганізмаў у працэсе іх эвалюцыі, якое прыводзіць да ўзнікнення новых відаў (параўн. канвергенцыя 1);

2) анат. разыходжанне зрокавых восей вачэй ад сярэдняй лініі цела (параўн. канвергенцыя 2);

3) лінгв. ператварэнне адной фанемы ў дзве розныя (параўн. канвергенцыя 3);

4) мат. лік, які характарызуе змяненне вектарнага патоку ў пэўным пункце.

дыверса́нт

(ням. Diversant)

той, хто праводзіць дыверсію 1, займаецца дыверсіямі.

дыверсіфіка́цыя

(ад лац. diversus = розны + -фікацыя)

1) адначасовае развіццё многіх, не звязаных паміж сабой відаў вытворчасці, расшырэнне асартыменту вырабаў у маштабе дзяржавы, галіны, рэгіёна, прадпрыемства;

2) лінгв. разнастайнасць лексічнага складу ў тэксце як паказчык культуры мовы.

дыве́рсія

(ням. Diversion, ад лац. diversio = адхіленне)

1) накіраванае на паслабленне дзяржавы дзеянне падрыўнога характару з боку агентаў іншай дзяржавы або класава варожых арганізацый, што выражаецца ў вывядзенні са строю аб’екта ваеннага або гаспадарчага значэння;

2) ваенная аперацыя, якая праводзіцца, каб адцягнуць увагу праціўніка ад месца нанясення галоўнага ўдару;

3) перан. правакацыйная прапаганда сродкамі масавай інфармацыі з мэтай дэзарыентацыі насельніцтва пэўнай краіны.

дыверты́кул

(лац. diverticulum = дарога ўбок, адхіленне)

прыроджанае або набытае выпучванне сценкі полага або трубчастага органа (стрававода, кішэчніка, мачавога пузыра).

дывертысме́нт

(фр. divertissement = забава)

1) невялікі эстрадна-музычны дадатак да спектакля;

2) устаўныя танцавальныя нумары ў оперы і балеце, не звязаныя з сюжэтам;

3) лёгкая, часам віртуозная музычная п’еса тыпу папуры, варыяцыі 2.