Verbum

дыктава́ць

(польск. dyktować, ад лац. dictare)

1) вымаўляць, зачытваць што-н. уголас так, каб слухачы запісвалі;

2) загадваць, прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання (напр. д. умовы).

дыкта́нт

(ад лац. dictare = дыктаваць)

вучэбная або праверачная пісьмовая работа па правапісу, што ўяўляе сабой запісванне тэксту пад дыктоўку з далейшым аналізам правільнасці яго напісання.

ды́ктар

(лац. dictor = той, хто гаворыць)

супрацоўнік радыё або тэлебачання, які чытае тэкст перад мікрафонам для перадачы ў эфір.

дыкта́т

(ням. Diktat, ад лац. dictatum = тое, што прадыктавана)

палітыка навязвання сваіх умоў, патрабаванняў моцнай краінай больш слабой краіне;

2) несправядлівае пагадненне, дагавор, абавязацельства, навязаныя адной дзяржавай другой супраць яе волі.

дыкта́тар

(лац. dictator)

1) службовая асоба ў Стараж. Рыме, якая прызначалася сенатам у выпадку знешняй або ўнутранай небяспекі для дзяржавы і мела неабмежаваныя паўнамоцтвы;

2) правіцель краіны, які карыстаецца неабмежаванай ўладай;

3) перан. асоба, якая ігнаруе калегіяльнасць, вядзе сябе ўладна і нецярпіма ў адносінах да падначаленых.

дыктату́ра

(лац. dictatura)

I) паўнамоцтвы, улада дыктатара ў Стараж. Рыме;

2) нічым не абмежаваная ўлада, якая абапіраецца на сілу пануючага класа;

3) спосаб ажыццяўлення дзяржаўнай улады, палітычны рэжым (напр. ваенная д).

дыктафо́н

(ад лац. dictare = дыктаваць + -фон)

апарат для запісу на магнітную стужку вуснай мовы з мэтай узнаўлення яе пры неабходнасці.

дыкты́на

(н.-лац. dictyna)

павук сям. дыктынавых, які жыве ў разнатраўі на ўзлесках, у забалочаных месцах.

дыктыякаўлёзы

(ад дыктыякаўліды)

глісныя хваробы свойскіх і дзікіх траваедных, якія выклікаюцца дыктыякаўлідамі.

дыктыякаўлі́ды

(н.-лац. dictyocaulidae)

сямейства гельмінтаў класа нематодаў, паразітуюць у трахеях і бронхах траваедных жывёл.