Verbum

узвалачы, ✂; зак. (разм.).

1. Падняць наверх што-н. цяжкае, грувасткае.

   • У. мех на воз.

2. З цяжкасцю паставіць на ногі.

   • У. каня на ногі.

|| незак. узвалакаць, ✂ і узвалакваць, ✂.

узвалачыся, ✂; зак. (разм.).

1. З цяжкасцю ўзысці куды-н.

   • У. на пагорак.

2. З цяжкасцю падняцца, устаць.

   • У. на ногі.

|| незак. узвалакацца, ✂ і узвалаквацца, ✂.

узваліць, ✂; зак.

1. Падняўшы, наваліць.

   • У. мех на плечы.

2. перан. Абцяжарыць каго-н. чым-н., ускласці што-н. на каго-н. (разм.).

   • У. усю работу на сакратара.

3. перан. Беспадстаўна абвінаваціць у чым-н.

   • У. віну на каго-н.

|| незак. узвальваць, ✂.

узвар, ✂, м.

Адвар з ягад, траў і пад.

узварушыцца, ✂; зак.

1. Пачаць варушыцца, рухацца.

   • Мурашкі ўзварушыліся.

2. перан. Выйсці са стану вяласці, расшавяліцца (разм.).

   • Вяскоўцы ўзварушыліся — пачаўся сенакос.

|| незак. узварушвацца, ✂.

узварушыць, ✂; зак.

1. Злёгку паварушыць, разварушыць.

   • У. зямлю вакол дрэва.

2. перан. Вывесці са стану вяласці, пасіўнасці; расшавяліць, узняць; абудзіць, ажывіць (разм.).

   • У. народ.
   • У. успаміны.

3. перан. Выклікаць глыбокія пачуцці, узрушыць (разм.).

   • Вестка надта ўзварушыла яе.

|| незак. узварушваць, ✂.

узвесці, ✂; зак.

1. Ведучы, дапамагчы ўзысці, падняцца наверх чаго-н.

   • У. дзіця на ганак.

2. Узняць (вочы, позірк), паглядзець уверх.

   • У. вочы на каго-н.

3. Прывесці ў гатовае да выстралу становішча (пра зброю).

   • У. курок.

4. Збудаваць, паставіць.

   • У. будынак.
   • У. помнік.

5. перан. Узвысіць да якога-н. стану, звання; надаць чаму-н. іншае ці важнае значэнне.

   • У. ў ранг заслужанага дзеяча навукі.
   • У. ў абсалют.
   • У. што-н. у закон.

6. перан. Несправядліва прыпісаць каму-н. што-н.

   • У. паклёп на каго-н.

7. што ў што (у якую-н. ступень, у квадрат, у куб). Памножыць лік (ці велічыню) сам на сябе столькі разоў, колькі вызначае паказчык ступені.

   • У. сем у куб.

|| незак. узводзіць, ✂.

|| наз. узвядзенне, ✂ і узвод, ✂.

узвіхрыцца, ✂; зак.

Закружыцца віхрам.

• Узвіхрыўся пыл на дарозе.

узвіцца, ✂; зак.

1. Наматацца.

   • Ніткі ўзвіліся на шпульку.

2. Узляцець увысь, падняўшыся, закруціцца, закружыцца.

   • Узвіліся галубы.
   • Узвіўся клубок агню.

3. перан. Прыйсці ў раздражнены стан (разм.).

|| незак. узвівацца, ✂.

узвіць, ✂; зак.

1. Навіць, наматаць на што-н.

   • У. ніткі на вітушку.

2. Падняўшы, закружыць, закруціць.

   • Вецер узвіў шматкі паперы.

|| незак. узвіваць, ✂.