Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

сувязіст, , м.

Работнік сувязі (у 6 знач.), а таксама ваеннаслужачы войск сувязі.

|| ж. сувязістка, .

сувязны1 прым.

Які звязвае, аб’ядноўвае што-н.

  • Сувязнае звяно.

сувязны2 прым.

  1. Які наладжвае і падтрымлівае сувязь з суседнімі воінскімі часцямі.

    • С. самалёт.
  2. Той, хто пасланы (ці каго пасылаюць) для падтрымання сувязі (у 5 знач.) паміж воінскімі часцямі, членамі канспіратыўнай арганізацыі.

    • Чакаць сувязнога на канспіратыўнай кватэры.

сувязь, , ж.

  1. Адносіны ўзаемнай залежнасці, абумоўленасці, агульнасці паміж чым-н.

    • С. навукі з вытворчасцю.
    • Прычынная с.
  2. Цесныя зносіны паміж кім-, чым-н.

    • Гістарычныя сувязі народаў.
    • Не траціць сувязей са школай.
  3. Любоўныя сувязі, сужыццё.

    • Быць у сувязі з кім-н.
  4. мн. Блізкае знаёмства з кім-н., якое дае магчымасць мець падтрымку, выгаду ў чым-н.

    • Мець сувязі ў медыцыне.
    • Надзейныя сувязі.
  5. Зносіны з кім-, чым-н., магчымасці такіх зносін, а таксама сродкі, пры дапамозе якіх ажыццяўляецца прыём і перадача інфармацыі.

    • С. з Мінскам.
    • С. з партызанамі спынілася.
    • Тэлеграфная с.
    • С. пры дапамозе спадарожніка Зямлі.
  6. Сукупнасць устаноў, якія забяспечваюць тэхнічнымі сродкамі зносіны на адлегласць (пошта, тэлеграф, тэлефон, радыё).

    • Паштовае аддзяленне сувязі.
    • Работнікі сувязі.

  • У сувязі з чым — з прычыны чаго-н.

    • Спазнілася ў сувязі з дрэнным надвор’ем.

суглінак, , м.

Гліністая глеба са значнай колькасцю пяску.

|| прым. сугліністы, .

сугней, , м. (неадабр.).

Пануры чалавек, нелюдзень.

суграмадзяне, , м. (высок.).

Грамадзяне адной краіны, суайчыннікі.

сугучны, .

  1. Які гучыць суладна, гарманічна (пра музычныя гукі).

  2. Які супадае, падобны па гучанню (пра словы, гукі мовы).

  3. перан. Які гарманіруе з чым-н.

    • Настрой с. з цудоўным надвор’ем.

|| наз. сугучнасць, .

сугучча, , н.

Спалучэнне некалькіх гукаў рознай вышыні.

суд, , м.

  1. Дзяржаўны орган, які разглядае і вырашае грамадзянскія спрэчкі і крымінальныя справы.

    • Народны с.
    • Вярхоўны с.
  2. Грамадскі орган, які разглядае справы, звязаныя з учынкамі і паводзінамі каго-н. з членаў калектыву.

    • Таварыскі с.
    • С. гонару.
  3. Разбор спраў у такіх органах.

    • Выступіць на судзе.
    • Аддаць пад с.
    • Павестка на с.
    • Трапіць пад с.
  4. Думка, меркаванне аб чым-н.

    • С. гісторыі (ацэнкі і думкі будучых пакаленняў; высок.).
    • На няма і суду няма (прыказка).

  • Пакуль суд ды справа (разм.) — пакуль што-н. робіцца, адбываецца.

|| прым. судовы, .