Verbum

навала, ✂, ж.

1. Нашэсце ворага.

   • Адолець навалу.
   • Чорная н.

2. Стыхійная бяда, няшчасце.

   • Уцячы ад навалы.

3. Вялікая колькасць каго-, чаго-н.

   • Н. работы.

4. перан. Нешта цяжкае, непрыемнае, што навісае над чалавекам.

   • Н. безвыходнасці.

навалам, прысл.

1. Без парадку, кучай.

   • Ляжаць н.

2. Натоўпам, вялікай масай (разм.).

   • Лезці н.

3. У вялікай колькасці (разм.).

   • Грыбоў — н.

навалач, ✂, ж. (разм.).

1. Хмары, туман, смуга.

   • Не паспела распагодзіцца і зноў пайшла н.

2. Той, хто прыйшоў, з’явіўся аднекуль; не тутэйшы (груб.).

   • Н. з усяго свету.

3. зб. Зброд, варожыя людзі (пагард.).

   • Фашысцкая н.

4. перан. Тое, што і напасць.

   • Што ж гэта за н. такая!

навалачы, ✂; зак. (разм.).

1. Прыцягнуць, прывесці за некалькі прыёмаў у значнай колькасці або прывесці ў вялікай колькасці куды-н.

   • Н. галля.

2. пераважна безас. Зацягнуць, закрыць.

   • З захаду навалакло хмар.

|| незак. навалакаць, ✂.

навалачыся, ✂; зак. (разм.).

1. Прыйсці куды-н. у вялікай колькасці (пагард.).

   • Навалаклося народу ў хату.

2. Насунуўшыся, закрыць, засланіць сабою.

   • Навалакліся чорныя хмары.

навалачыцца, ✂; зак. (разм.).

1. Стаміцца, носячы што-н.

2. Нахадзіцца, нацягацца дзе-н.; стаміцца, многа ходзячы.

наваліцца, ✂; зак.

1. Налегчы сваім цяжарам на што-н.

   • Н. на стол.

2. Дружна ўзяцца за работу, з прагнасцю накінуцца на што-н.

   • Н. на асушэнне балот.
   • Малацьбіты дружна наваліліся на клёцкі.

3. Напасці, накінуцца.

   • Н. на пазіцыі ворага.
   • Наваліліся ўсе на аднаго.
   • Чэрві наваліліся на капусту.

4. Падаючы, насыпацца (пра многае; разм.).

   • Навалілася яблыкаў за ноч.

5. перан. Змарыць (пра сон, спёку і пад.).

   • Сон наваліўся.

6. перан. Спасцігнуць, нечакана напаткаць.

   • Хвароба навалілася.

7. перан. Нахлынуць, намножыцца ў вялікай колькасці.

   • Пад канец тыдня навалілася столькі работы.

8. Накінуцца на каго-н. з лаянкай (разм.).

   • Ён мог нізашто н. на чалавека.

|| незак. навальвацца, ✂.

наваліць​¹, ✂; зак.

1. што і чаго на каго-што. Узваліць што-н. цяжкае на паверхню чаго-н.

   • Н. камень на дзежку з агуркамі.

2. перан., што на каго (што). Ускласці на каго-н. многа работы, абавязкаў.

   • Н. усю работу на каго-н.

3. чаго. Накідаць у беспарадку многа чаго-н.

   • Н. кучу дроў.

4. безас., што і чаго. Нападаць у вялікай колькасці (пра лісце, снег і пад.).

   • Наваліла снегу за ноч.

5. перан., каго-чаго. Прыйсці, сабрацца ў вялікай колькасці.

   • Наваліла народу на сход.

|| незак. навальваць, ✂.

|| наз. навалка, ✂, навальванне, ✂ і навал, ✂.

• Навал вугалю.

|| прым. навалачны, ✂ і навальны, ✂.

• Навалачны пункт.
• Навалачная машына.
• Навалачнае судна.

наваліць​², ✂; зак.

Прыгатаваць шляхам валення ў вялікай колькасці.

• Н. валёнак.

навалочка, ✂ і навалачка, ✂, ж.

Чахол для падушкі.

• Палатняная навалачка.