Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

апрасці́цца, ; зак.

Стаць больш простым у звычках, адзенні і пад.

|| незак. апрашчацца, .

|| наз. апрашчэнне, .

апра́тацца, ; зак.

  1. Ачысціцца, абмыцца, прыбрацца.

    • А. перад святам.
  2. Паправіцца, паздаравець.

    • Ледзь апратаўся пасля хваробы.

|| незак. апратвацца, .

апра́таць, ; зак.

Прыбраць, пачысціць, абмыць.

  • А. дзяцей.
  • А. хату перад святам.

|| незак. апратваць, .

апраўда́льны, .

Які заключае ў сабе апраўданне.

  • А. прыгавор.
  • А. дакумент.

апраўда́нне, , н.

  1. гл. апраўдаць.

  2. Довад, якім можна апраўдаць, вытлумачыць што-н.

    • Для яго ўчынкаў няма апраўдання.

апраўда́ны, .

Які мае апраўданне (у 2 знач.) у чым-н.

  • Апраўдальная рызыка.

апраўда́цца, ; зак.

  1. Даказаць сваю невінаватасць.

    • А. перад народам.
  2. Аказацца правільным.

    • Спадзяванні апраўдаліся.
  3. Акупіцца, атрымаць кампенсацыю.

    • Расходы апраўдаліся.

|| незак. апраўдвацца, .

апраўда́ць, ; зак.

  1. Прызнаць невінаватым, вынесці апраўдальны прыгавор.

    • А. падсуднага.
  2. Даказаць магчымасць чаго-н.

    • Старацца а. які-н. учынак.
  3. Паказаць сябе дастойным чаго-н.

    • А. высокае званне.
    • А. давер калектыву.
  4. Акупіць, кампенсаваць.

    • Расходы апраўдаюць сябе.

|| незак. апраўдваць, .

|| наз. апраўданне, .

апрацава́ць, ; зак.

  1. Вырабіць, адшліфаваць, зрабіць гатовым для чаго-н.

    • А. дэталь.
    • А. камень.
  2. Падрыхтаваць для пасеву, пасадкі.

    • А. зямлю.
  3. перан. Уздзейнічаць на каго-н. у пажаданым кірунку, схіліць да чаго-н.

|| незак. апрацоўваць, .

|| наз. апрацоўванне, і апрацоўка, .

апраці́вець, ; зак.

Стаць брыдкім, агідным, моцна надакучыць каму-н.

  • Апрацівелі штодзённыя папрокі і натацыі.