Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

спекта́кль, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Пастаноўка, паказ п’есы ў тэатры.

Прэм’ера спектакля.

2. перан. Пра якое-н. незвычайнае здарэнне, відовішча, выпадак і пад.

Пара канчаць гэты с.!

спектр, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Сукупнасць усіх значэнняў якой-н. велічыні, што характарызуе сістэму або працэс.

Аптычны с.

2. Сукупнасць колеравых палос, якія атрымліваюцца пры праходжанні промня праз праламляльнае асяроддзе.

Сонечны с.

|| прым. спектра́льны, -ая, -ае.

спектра...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да спектра (у 2 знач.), да спектральных прамянёў, напр.: спектраскапія, спектраметрыя, спектраграма.

спекулява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; незак.

1. чым і на чым. Займацца спекуляцыяй¹ (у 1 знач.)

С. дэфіцытнымі таварамі.

2. перан., на чым. Дзейнічаць, выкарыстоўваючы што-н. у карыслівых мэтах (неадабр.).

С. на даверы.

|| аднакр. спекульну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (разм.).

|| наз. спекулява́нне, -я, н.

спекуля́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Той, хто займаецца спекуляцыяй¹ (у 1 знач.).

|| ж. спекуля́нтка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. спекуля́нцкі, -ая, -ае.

спекуля́цыя¹, -і, ж., перан., на чым і чым.

Разлік, намер, заснаваныя на выкарыстанні чаго-н. з карыслівымі мэтамі.

С. на часовых цяжкасцях.

С. акцыямі.

С. на павышэнні попыту.

|| прым. спекуляцы́йны, -ая,-ае.

спекуля́цыя², -і, ж. (кніжн.).

Абстрактныя разважанні, адарваныя ад вопыту і практыкі.

Псеўданавуковыя спекуляцыі.

|| прым. спекуляцы́йны, -ая, -ае.

спе́ласць, -і, ж.

1. гл. спелы.

2. перан. Высокая ступень чаго-н., дасканаласць; сталасць.

Сапраўдная творчая спеласць прыйшла значна пазней.

спелеало́гія, -і, ж.

Навука аб вывучэнні пячор — іх паходжання, будовы і выкарыстання чалавекам.

|| прым. спелеалагі́чны, -ая, -ае.

спелео́лаг, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто займаецца спелеалогіяй як спецыяліст або аматар.

Спартсмен-с. абследуе пячоры са спартыўна-турысцкімі мэтамі.