Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

піла́, -ы́, мн. пілы і (з ліч. 2, 3, 4) пілы́, піл, ж.

1. Стальная зубчастая пласціна (або дыск) для разразання дрэва, металу і пад.

Ручная п. (інструмент у выглядзе такой пласціны з ручкай). Механічная п. (машына для пілавання). Цыркулярная п.

2. перан. Пра чалавека, які пілуе (у 2 знач.) каго-н. (разм., неадабр.).

пілава́ны, -ая, -ае.

Прыгатаваны шляхам пілавання.

П. цукар (у квадратных грудках).

пілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак.

1. што і без дап. Рэзаць пілой, а таксама знімаць слой металу напільнікам.

П. лес.

2. перан., каго (што). Дапякаць бесперапыннымі папрокамі, прыдзіркамі (разм.).

П. дамашніх.

|| наз. пілава́нне, -я, н. і піло́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

пілаві́нне, -я, н., зб.

Адходы пры пілаванні, апілкі.

Драўлянае, металічнае п.

піламатэрыя́лы, -аў.

Матэрыялы з дрэва, атрыманыя шляхам падоўжнага распілоўвання бярвення.

Будаўнічыя п.

піласта́ў, -та́ва, мн.а́вы, -та́ваў, м.

Рабочы, які ўстанаўлівае пілы на лесапільных рамах.

пілатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., што.

Кіраваць лятальным апаратам.

П. самалёт.

|| наз. пілатава́нне, -я, н.

пілата́ж, -у, м.

Майстэрства манеўравання лятальным апаратам пры выкананні авіяцыйных фігур.

Фігуры вышэйшага пілатажу.

|| прым. пілата́жны, -ая, -ае.

піла́ы́ба, пілы́ы́бы, мн. пілы-ры́бы і (з ліч. 2, 3, 4) пілы́ы́бы, піл-рыб, ж.

Драпежная рыба з атрада скатаў з адросткамі на мордзе, падобнымі на зуб’е пілы.

пілігры́м, -а, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

1. Паломнік, вандроўны багамолец.

2. Вандроўнік, падарожны.

|| ж. пілігры́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак.

|| прым. пілігры́мскі, -ая, -ае.