Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

рамо́нак, -нку і -нка, м.

1. -нку. Травяністая расліна сямейства складанакветных з адзіночнымі кветкамі, у якіх пялёсткі звычайна белыя, а сярэдзіна жоўтая.

2. -нка, мн. -нкі, -нкаў. Кветка гэтай расліны.

3. -нку. Лекавы настой або высушаныя кветкі гэтай расліны.

Паласкаць горла рамонкам.

|| прым. рамо́нкавы, -ая, -ае.

рамо́нт¹, -у, М -нце, м.

Ліквідацыя пашкоджанняў, паломак.

Р. абутку.

Капітальны р. кватэры.

|| прым. рамо́нтны, -ая, -ае.

Рамонтныя работы.

рамо́нт², -у, М -нце, м. (спец.).

1. Папаўненне табуна або статка маладняком.

2. Ліквідацыя зрэджанасці пасеваў, прысад насеннем, саджанцамі і пад.

Р. вінаградніку.

|| прым. рамо́нтны, -ая, -ае.

Р. маладняк.

рамо́нтнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Рабочы, які займаецца рамонтам¹.

|| ж. рамо́нтніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

ра́мпа, -ы, ж. (спец.).

1. Невысокі бар’ер уздоўж авансцэны, які прыкрывае ад гледачоў прыборы для асвятлення сцэны.

2. Асвятляльная апаратура, якая змяшчаецца за такім бар’ерам.

Агні рампы.

|| прым. ра́мпавы, -ая, -ае.

рамштэ́кс, -у, м.

Адбіты і падсмажаны ў сухарах скрылік ялавічыны.

Р. з гарнірам.

|| прым. рамштэ́ксны, -ая, -ае.

ра́мшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Рабочы, які працуе на лесапільнай раме.

рамяство́, -а́, мн. рамёствы і (з ліч. 2, 3, 4) рамяствы́, рамёстваў, н.

Прафесійны занятак, звязаны з вырабам якіх-н. тавараў ручным, саматужным спосабам.

|| прым. раме́сны, -ая, -ае.

ра́на¹, -ы, мн. -ы, ран, ж.

1. Пашкоджанне тканак жывога арганізма, парушэнне яго цэласнасці.

Агнястрэльная р.

2. перан. Душэўны боль, пакуты.

Душэўная р.

|| памянш. ра́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

|| прым. ра́навы, -ая, -ае.

Ранавая інфекцыя.

ра́на², ране́й, прысл.

1. Раніцай, уранні.

З вечара да рана (наз.).

2. Раннім часам; пра ранні час.

Прыехаць вельмі р.

3. Да ўстаноўленага або патрэбнага часу.

Р. вярнуцца дадому.

Р. легчы спаць.

Рана ці позна, рана-позна — калі-н. (пра тое, што абавязкова павінна здарыцца).