Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

разу́мнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Паступаць па-свойму, лічачы сябе разумнейшым за іншых.

Не разумнічай, рабі так, як табе кажуць.

разу́мны, -ая, -ае.

1. Такі, якому дадзены розум; надзелены розумам.

Разумная істота.

2. Кемлівы, разважлівы, надзелены жыццёвай мудрасцю.

Р. чалавек.

3. Які сведчыць аб розуме, разважлівасці.

Разумная думка.

Разумнае слова.

4. Які адпавядае абставінам; мэтазгодны.

Разумная арганізацыя працы.

|| наз. разу́мнасць, -і, ж.

разумо́вы, -ая, -ае.

1. Звязаны з дзейнасцю розуму, свядомасцю.

Разумовая праца.

Разумовыя здольнасці.

2. Абстрактны, які існуе або ўяўляецца толькі ў думках.

|| наз. разумо́васць, -і, ж.

разупэ́ўніцца, -нюся, -нішся, -ніцца; зак., у чым.

Страціць упэўненасць у чым-н.

Р. ў сваіх меркаваннях.

|| незак. разупэ́ўнівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. разупэ́ўненне, -я, н.

разупэ́ўніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго (што) у чым.

Довадамі прымусіць каго-н. адмовіцца ад сваіх перакананняў, ад упэўненасці ў чым-н.

Р. у правільнасці рашэння задачы.

|| незак. разупэ́ўніваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разупэ́ўненне, -я, н.

разуха́бісты, -ая, -ае (разм.).

1. Вельмі бойкі, развязны.

Р. хлопец.

2. Напоўнены грубай весялосцю, ліхацтвам.

Р. рогат.

|| наз. разуха́бістасць, -і, ж.

разу́цца, разу́юся, разу́ешся, разу́ецца; зак.

Зняць са сваіх ног абутак.

|| незак. разува́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

разу́ць, разу́ю, разу́еш, разу́е; -зу́ты; зак., каго-што.

Зняць з каго-, чаго-н. абутак.

Р. дзіця.

Р. правую нагу.

|| незак. разува́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

разую́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што.

Зняць з жывёлы паклажу, уюк.

Р. вярблюда.

|| незак. разую́чваць, -аю, -аеш, -ае.

разцо́вы гл. разец.