Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

слё́зны, -ая, -ае.

1. гл. сляза.

2. Які мае намер расчуліць, разжаліць каго-н.

Слёзнае пісьмо.

Слёзна (прысл.) прасіць.

3. перан. Набыты цяжкай працай.

Слёзныя капейкі.

слі́ва, -ы, мн. -ы, сліў, ж.

Фруктовае дрэва сямейства ружакветных з невялікімі сакавітымі пладамі жоўтага, ліловага і іншага колеру з костачкай у сярэдзіне, а таксама плод гэтага дрэва.

|| прым. слі́вавы, -ая, -ае.

С. джэм.

слі́вень, слі́ўня, мн. слі́ўні, слі́ўняў, м.

1. Род бязногай, падобнай да змяі яшчаркі.

2. Вераценніца, ядавітая змяя бурага (самцы) або шэрага (самкі) колеру.

слівя́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

Наліўка, настоеная на слівах.

слі́зганка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (разм.).

Слізкае месца; коўзанка.

слізгану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

1. гл. слізгаць.

2. Хутка і незаўважна прайсці, прабегчы, шмыгнуць куды-н.

С. у калідор.

слізгата́, -ы́, ДМ -гаце́, ж.

Тое, што і слізгота.

слізгаце́ць, -гачу́, -го́чаш, -го́ча; -гаці́; незак.

Тое, што і слізгаць.

|| наз. слізгаце́нне, -я, н.

слі́згацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. Плаўна рухацца па гладкай, слізкай паверхні.

С. на лыжах.

2. Тое, што і слізгаць (у 3 знач.).

3. Коўзацца, катацца.

С. па лёдзе.

|| аднакр. слізгану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся.

|| наз. слі́зганне, -я, н.

слі́згаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Рухацца па гладкай, слізкай паверхні.

Палазы лёгка слізгаюць па ўтаптаным снезе.

2. перан. Плаўна, лёгка рухацца, перамяшчацца.

Паплавок слізгае па люстранай паверхні возера.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Плаўна пераходзіць з прадмета на прадмет (пра цень, святло і пад.).

Сонечны зайчык слізгае па сцяне.

|| аднакр. слізгану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. слі́зганне, -я, н.