Verbum

разбіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. разабрацца.

2. Разнімацца на часткі, быць разборным.

3. Быць добра дасведчаным, адукаваным у якой-н. галіне.

Р. ў музыцы.

разбіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. разабраць.

2. каго-што. Выбіраючы, разборліва разглядаць.

Ісці, не разбіраючы дарогі.

3. каго-што. Крытычна абмяркоўваць (паводзіны, чые-н. учынкі; разм.).

На сходзе разбіралі парушальнікаў дысцыпліны.

разбітны́, -а́я, -о́е (разм.).

Бойкі, праворны, лоўкі.

Мой сябар — р. хлопец.

разбі́ты, -ая, -ае (разм.).

Які страціў бадзёрасць, бяссільны, стомлены.

Адчуваць сябе разбітым.

|| наз. разбі́тасць, -і, ж.

разбі́цца, разаб’ю́ся, разаб’е́шся, разаб’е́цца; разаб’ёмся, разаб’яце́ся, разаб’ю́цца; разбі́ся; зак.

1. Раскалоцца ад удару, трэснуць, распасціся на часткі.

Шклянка разбілася.

Самалёт разбіўся.

2. перан. Расстроіцца, разбурыцца.

Разбіліся планы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раздзяліцца на часткі, групы.

Р. на атрады.

4. Пашкодзіць, разбіць сабе да крыві частку цела пры падзенні, удары або забіцца насмерць.

Р. насмерць.

|| незак. разбіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

разбі́ць, разаб’ю́, разаб’е́ш, разаб’е́; разаб’ём, разаб’яце́, разаб’ю́ць; разбі́ў, -бі́ла; разбі́; разбі́ты; зак.

1. гл. біць.

2. Пашкодзіць ударам, параніць.

Р. галаву.

3. перан. Загубіць, разбурыць.

Р. мары і надзеі.

Р. чужое шчасце.

4. каго-што. Раздзяліць на часткі, на групы; размеркаваць.

Р. лес на ўчасткі.

Р. атрад на групы.

5. каго-што. Перамагчы, нанесці паражэнне.

Р. ворага.

6. перан. Даказаць памылковасць, беспадстаўнасць, неабгрунтаванасць каго-, чаго-н.

Р. праціўнікаў новай ідэі.

7. Паставіць, раскінуць (палатку і пад.).

Р. лагер.

8. Распланаваўшы, пасадзіць што-н.

Р. парк.

9. што. Растрэсці, разварушыць, раскінуць.

Р. сена.

Р. гной на полі.

|| незак. разбіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. разбіва́нне, -я, н. і разбі́ўка, -і, ДМ -біўцы, ж. (да 4, 7—9 знач.).

разблы́тацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -аецца; зак.

1. Раздзяліцца, разматацца.

Вузлы нарэшце разблыталіся.

Вяроўка з цяжкасцю разблыталася.

2. перан. Стаць ясным, зразумелым (разм.).

Клубок заблытаных спраў лёгка разблытаўся.

|| незак. разблы́твацца, -аецца.

разблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Раздзяліць, разматаць (зблытанае).

Р. валасы.

2. перан. Зрабіць ясным, зразумелым што-н., дабрацца да сутнасці чаго-н.

Р. складанае пытанне.

|| незак. разблы́тваць, -аю, -аеш, -ае.

разбо́й, -ю, м.

Узброены напад з мэтай аграблення, забойства.

Марскі р.

|| прым. разбо́йны, -ая, -ае.

разбо́йнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Чалавек, які займаецца разбоем; грабежнік.

2. Свавольнік, балаўнік, нягоднік (звычайна ў звароце; разм., жарт.).

Ах, р., што ты робіш!

|| ж. разбо́йніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. разбо́йніцкі, -ая, -ае (да 1 знач.) і разбо́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).